Gökbilimciler yıldızından oldukça uzakta, adeta özgürce dolanan bir gezegen keşfetti. 2MASS J2126 adlı cisim yıldızından yaklaşık 1 trilyon kilometre uzakta bulunuyor. Bu uzaklık Dünya’nın Güneş’e uzaklığının (1 astronomik birim) 7000 katıdır.
Son beş yıl içinde çok sayıda serbest alanda dolanan gezegen keşfedildi. Bu Jüpiter benzeri soğuk gaz devleri, zamanla parlaklıkları azalan, nükleer tepkime için gerekli kütleye ulaşamamış cisimlerdir. Bu cisimlerin sıcaklıklarının ölçülmesi kolay görünse de aslında bu değer kütle ve yaşa bağlıdır. Gökbilimciler bu gezegenlerin yapılarını öğrenmek için ‘yıldız olmayı başaramamış’ kahverengi cücelerde olduğu gibi önceliği yaş analizine çevirir.
Araştırmacılar olası, genç ve dolayısıyla da küçük kütleli cisimlerin bulunmasını sağlayan kızılötesi verileri tararken 2MASS J2126’yı fark etti. İlk olarak Kanadalı araştırmacılar 45 milyon yaşındaki cismi belirledi. Cismin kütlesi gezegen olduğuna işaret ediyordu.
Gezegen, TYC 9486-927-1 adlı genç yıldızın çevresinde dolanıyordu. Keşfinden bu yana hiç kimse TYC 9486-927-1 ile 2MASS J2126 arasındaki ilişkiyi saptayamamıştı.
Hertfordshire Üniversitesi’nden Dr. Niall Deacon’ın başını çektiği ekip birkaç yıldır genç yıldızların çevresindeki geniş alanları tarıyordu. Bu çalışmanın bir parçası olarak genç yıldızlarla birlikte kahverengi cüce ve özgür gezegenler aranmaktaydı. Böylece 104 ışık yılı uzaktaki TYC 9486-927-1 ile 2MASS J2126 arasında bağ olduğunu gördüler.
Sekiz yıldır bilinen bu cisimlerin aslında bir sistem olduğunu gösterdik. Evet, gezegen yıldızdan çok uzakta ama kesinlikle özgür değil” diyor Dr. Deacon.
Ekip bunun için yıldızın tayfına bakarak ne kadar lityuma sahip olduğunu anlamaya çalıştı. Lityum, yıldızların yaşama başlamasıyla erkenden tükenen bir unsurdur. Tucana üstküme grubu üyesi 45 milyon yıl yaşındaki TYC 9486-927-1 yıldızının 10 milyon yıl yaşındaki yıldızlara göre daha fazla lityum olduğu görüldü.
Ekip bu yöntemi genişleterek gezegenin 11,6-15 Jüpiter kütlesinde olduğunu belirledi. Bu değer gezegenle kahverengi cüce sınırındadır. Bu açıdan 2MASS J2126’nın doğrudan görüntülenen beta Ressam b (beta Pictoris b) ile benzer yaş, kütle ve sıcaklık değerine sahip olması demektir.
Ekip üyesi Dr. Simon Murphy: “Beta Ressam b’ye göre bu gezegen yıldızına çok daha uzakta dolanıyor. Akla gelen soru gezegenlerin yıldızdan en fazla ne kadar uzakta dolanabileceği yönünde” diyor.
Yıldızından 7000 astronomik birim ya da başka bir ifadeyle 1 trilyon kilometre uzakta dolanan gezegenin yörünge dönemi ise 900.000 yıldır. Elbette böyle bir gezegende yaşam aramak fazla hayalcilik olacaktır.
