NASA’nın Hubble Uzay Teleskopu kırmızı cüce Proxima Erboğa (Proxima Centauri) çevresindeki olası dünya büyüklüğündeki gezegenleri keşfedebilmek için önümüzdeki birkaç yıl içinde iki önemli fırsatla karşılaşacak.
Güneş’e en yakın yıldız olan Proxima Erboğa, Ekim 2014 ile Şubat 2016’da iki yıldızın önünden geçecek. Gökbilimciler bununla ilgili tahmini hareketi belirledi.
Baltimore’daki Uzay Bilimleri Teleskopu Enstitüsü’nden Kailash Sahu: “Proxima Erboğa’nın bu iki yıldızın yakınından geçecek olması önemli bir fırsatı da yanında getiriyor” diyor.
Kırmızı cüceler Samanyolu Gökadası’nda en çok rastlanan yıldızlardır. Gökadamızda güneş benzeri her yıldıza karşılık 10 kırmızı cüce bulunmaktadır. Kırmızı cüceler çevrelerinde küçük gezegen barındırma potansiyelleri nedeniyle, dünya büyüklüğünde gezegenlerin sıkça olabileceği yerlerdir.
Şimdiye kadar Proxima Erboğa çevresinde gezegen keşfi mümkün olmadı. Ancak gökbilimciler yıldızın diğer iki yıldızın önünden geçerken mikro mercek yöntemiyle küçük karasal gezegenleri görebileceklerini ümit ediyor.
Ön plandaki bir yıldız daha uzaktaki başka bir yıldızın önünden geçerken mikro mercekleme oluşur. Arka yıldızdan gelen ışık yön değiştirerek görüntüsü bozulur. Ön plandaki yıldızın aydınlanan çevresi önemli çalışmaları beraberinde getirir.
Birkaç saat ile birkaç gün arasında değişen bu mikro mercekleme olayı sırasında gökbilimciler kırmızı cücenin kütlesini ölçecek. Kütlenin bilinmesi yıldızın sıcaklığı, çapı, içsel parlaklığı ve ömrü gibi ayrıntıların belirlenmesinde kullanılır.
Gökbilimciler yıldızın gökyüzündeki pozisyonlarını izleyerek ve arka plandaki yıldızlı görüntülere başvurarak kütle belirler. Gelen ışığın bükülmesi yıldızın kütle çekim alanının büyüklüğüne işaret eder. Kırmızı cücenin bir gezegeni varsa bu kütle çekimi iki farklı alanın oluşmasına neden olur.
Proxima Erboğa, Dünya’ya diğer iki yıldızdan daha yakın olduğu için kütle çekimi alanı daha net gözlenebilecek. Bu nedenle çok daha kolay gözlem yapılabilecek. Buna karşılık gözlem ancak büyük ve hassas yer teleskoplarıyla ancak yapılabilecek. Avrupa Uzay Ajansı’nın Gaia Uzay Teleskopu ve Avrupa Güney Gözlemevi’nin Şili Paranal’daki Çok Büyük Teleskopu, Hubble ölçümlerini karşılaştırabilmek amacıyla bu gözlemde kullanılacak. Proxima Erboğa her 600 yılda bir gökyüzünde dolunay genişliğinde bir alanı kateder.
