Üzerinde milyarlarca yıldır yaşam olan bir dünya olabilir mi? Araştırmacılar yaşlı ve yaşlı yıldız sistemlerinin yaşanabilir alanı içindeki yaşlı bir gezegende yaşam olabileceğini düşünüyor. Böyle bir gezegendeki yaşamın nasıl geliştiğinin ortaya çıkarılmasının büyük etkileri olabilir.
Geçtiğimiz Ocak ayında bir grup araştırmacı yakın bir antik yıldızın büyük olasılıkla karasal olan beş küçük gezegenini belirlemişti. NASA’nın Kepler aracıyla keşfedilen beş gezegenli antik yıldıza Kepler-444 adı verilmişti.
Güneş Sistemi’ne göre 2,5 kat daha yaşlı olan sistem 11,2 milyar yıl yaşında. Yıldızın keşfedilen beş gezegeni de yaşam alanı içinde değil. Ancak Kepler-444 ve benzeri yaşlı yıldızların yaşam alanında yaşanabilir dünyalar olabileceği belirtiliyor.
Çalışma ekibinden Tiago Campante: “Bu sistem için henüz uzun gözlem zamanı ayrılmadı, ancak başka gezegenleri olduğunu düşünüyorum” diyor. Gelecekte göreve başlayacak gözlemevlerine çok güvendiklerini ve şimdilik tartışmalı olan milyarlarca yıllık yaşam fikrinin sonuçlanacağını ümit ediyor. “Akıllı yaşam eğer hâlâ sürüyorsa kendilerini bir şekilde yok etmemişler demektir.”
Sürpriz bir yapı
“Yıldız demir açısından fakir olmasına karşılık “alfa elementleri” olarak bilinen silikon, karbon, azot ve oksijen açısından zengindir. Bu elementler yakıtı biten evrenin ilk yıldızlarının patlamasıyla oluşmuştur ve gezegenlerin oluşumunu sağlamıştır” diyor Campante.
Çekirdeği demir olan Merkür, Venüs, Dünya gibi gezegenler karasal gezegen olarak bilinir. Bu keşif öncelikle alfa elementlerinin karasal gezegenlerin oluşumunda önemli rol oynadığını gösteriyor. Bu da böylesi oluşumun evrende bol miktarda gerçekleşmesi anlamına gelir.
Kepler-444 sisteminin yıldızı Güneş’ten biraz küçük ve gezegenleri yıldıza çok yakındır. Bu yıldızın yaşam alanı yıldızdan 0,4 astronomi birimi (ya da Dünya-Güneş uzaklığı) uzakta başlar. Keşfedilen gezegenlerin en uzakta olanı yıldızdan 0,08 AB uzaktadır. Yani Merkür’ün Güneş’e olan yakınlığından beş kat daha yakın yörüngede dolanmaktadır.
Aramayı Genişletme
Kepler-444 gibi bilinen birkaç yaşlı sistem daha vardır. Örneğin halk arasında “Methuselah” olarak bilinen dev gaz gezegen 2000’li yılların başında keşfedildi. 2003 yılında varlığı onaylanan gezegenin yaklaşık 12,7 milyar yıl yaşında olduğu tespit edildi.
Geçtiğimiz yıl gökbilimciler 11,5 milyar yıl yaşında olan Kapteyn yıldızının iki gezegeni olduğunu belirlemişti. Kapteyn b ve c adlı iki gezegen süper Dünya ile mini Neptün arası büyüklüğe sahiptir.
10,6 milyar yıl yaşında olan başka bir antik yıldız sistemi olan Kepler-10’un yaşam alanında iki gezegen olduğu iddia edilmişti. Ancak bu şimdilik kabul görmedi. 2011 yılında keşfedilen gezegenler sıcak kayalık ve katı Neptün kütleli gezegen olarak sınıflandırıldı.
Dünya benzeri gezegenler bulabilmenin yolu daha güçlü teleskoplardan geçiyor. NASA bu amaçla 2017 yılında geçiş yöntemiyle gezegen avlayacak olan Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) uydusunu fırlatacak. Ayrıca Avrupa Uzay Ajansı en geç 2024’de göreve başlaması planlanan PLATO (PLAnetary Transits and Oscillations of Stars) uydusu da çok önemli keşiflere yol açacaktır.
