Gökbilimciler bir tür molekülden yararlanarak güneş sistemi dışındaki gezegenlerin ya da öteki dünyaların atmosferik basıncını ölçecek yeni bir yöntem geliştirdiler.
Uzayda bir yerde hayat varsa bunu ortaya çıkarmak için bu yöntem –doğal olmayan kimyasal imzalara bakarak- kullanılabilir.
Karasal ya da başka bir ifadeyle kayalık bir gezegende gerekli atmosfer basıncı bulunuyorsa burada sıvı suyun olabileceği anlamına gelir ki olası yaşamı keşfetmenin anahtarı da budur.
Washington Üniversitesi’nden (WU) doktora öğrencisi Amit Misra’nın başını çektiği bir araştırma grubu, yüksek basınç altında oluşan ve adına dimer molekül denen molekül çiftlerine bakarak bir ötegezegenin atmosferik yoğunluğuna ulaşabileceklerini gösterdiler. Bunun için önce Dünya atmosferini örnek alarak bilgisayar benzetimiyle modellerini incelediler. Elbette Dünya atmosferinde birçok farklı dimer molekül bulunuyor ama onlar sadece oksijeni örnek aldılar.
Misra ve ekibi çeşitli dalga boylarındaki ışık tayfının benzetimlerini oluşturdular. Dimer molekülleri farklı dalga boylarındaki ışığı emer ve bunun miktarı gezegen atmosferindeki basınç ya da yoğunluğa bağlıdır.
“Bu fikre göre başka bir gezegendeki dimer moleküllerin ışığı emmesiyle gezegen atmosferi öğrenilebilir. Böylesi moleküllerin varlığı ise ancak gezegen basıncının Dünya’daki basıncın en az dörtte biri ile üçte biri kadar olmasıyla mümkündür” diyor Misra.
Güçlü bir teleskopla örneğin 2018’te fırlatılması planlanan James Webb Uzay Teleskopu ile ötegezegenler daha iyi incelenip bu yöntemle birçok keşif yapılabilir. Misra’ya göre böylesi gelişmiş araçlarla birçok ötegezegende dimer molekül tespit edilebilir.
Bu yöntem, tüm astronomik keşiflerin başında gelen evrende hayat arayışı için önemli olabilir.
Araştırma ekibi dimer moleküllerinden oksijenin diğerlerine göre daha iyi saptanabileceğini belirtiyor. “Bu da biyolojik açıdan önemlidir” diyor Misra.
“Oksijenin olması fotosentez yapan en azından yosun gibi bitki varlığını gösterir ki bunun başka bir açıklaması yoktur.”
“Bu nedenle bir gezegende dimer molekülleri tespit edilirse, basıncın yeterli olduğu ve aslında yaşam da olduğu anlamına gelir. Önümüzdeki 10-15 yıl içerisinde böyle bir gezegen bulunabilir.”
