Uzayda yaşam için önemli bir yere sahip yeni bir molekül keşfedildi.
Gökbilimciler 27.000 ışık yılı uzaklıkta dallı budaklı yapıya sahip dev bir gaz bulutu içinde karbon temelli bir molekül keşfetti. Kozmik gökyüzünde iğne aramaya benzeyen çalışmada izopropil siyanürden yayılan radyo dalgaları tespit edildi. Keşif yaşamın yeşermesi için gerekli moleküllerin uzayda var olduğunu gösteriyor.
Atacama Büyük Milimetre/milimetre Altı Dizisi olarak bilinen ALMA Gözlemevi’ni kullanan gökbilimciler bu çalışma için Yay B2 gaz oluşum bölgesini gözledi.
Science dergisinin 26 Eylül tarihinde yayınlanan çalışma Cornell Üniversitesi, Max Planck Enstitüsü Radyo Astronomi ve Köln Üniversitesi gökbilimcilerinin işbirliğiyle gerçekleşti.
Genellikle yıldız oluşturan bölgelerde bulunan organik moleküller merkezlerinde karbon atomunun olduğu düz bir zincire benzerler. Cornell Üniversitesi Radyo Fizik Uzay Araştırma Merkezi’nden Rob Garrod’a göre ilk kez izopropil [1] siyanür yapılı karbon içerikli molekül izine rastlandı.
Çalışma ile yıldızlararası uzayda oluşup gezegen yüzeylerine bulaşan molekül karmaşasına yeni bir pencere açmaktadır. İzopropil siyanürün karbonik yapısı yaşam için özel bir yere sahip proteinlerin yapı taşları olan amino asitlerle benzerlik gösterir. Yaşamsal moleküllerin Dünya oluşmadan önce var olduğu düşünülüyordu. Bu keşifle birlikte daha önceki çalışmalarda meteorlar üzerinde rastlanan amino asit gibi biyolojik açıdan önemli moleküller fikrin doğruluğunu arttırmaktadır.
Çalışma ekibi karmaşık yıldızlararası ortamda yayılmış organik moleküllerce zengin bir bölge olan Yay B2’nin kimyasal içeriğini gözledi.
Yıldızlararası ortamdaki moleküllerin parmak izleri, önceki gözlemlere oranla 10 kat daha iyi çözünürlükte çalışan ALMA ile incelendi.
Şili’nin Atacama Çölü’nde kurulu olan ALMA Gözlemevi 66 radyo anteninden oluşmaktadır. Radyo antenleri dev bir teleskop gibi çalışarak kozmik arayışa destek vermektedir.
Max Planck Üniversitesi’nden Arnaud Belloche: “Yıldız oluşumunun erken aşamalarındaki organik madde üretimini anlamak yaşamın basit moleküllerden karmaşık yapıya doğru nasıl ilerlediğini anlamamız açısından önemlidir” diyor.
Gözlem sırasında Yay B2 bölgesinde izopropil siyanür ve normal-propil siyanür olmak üzere iki molekül tespit edildi. Bu moleküller şimdiye kadar herhangi bir yıldız oluşum bölgesinde keşfedilen en büyük moleküllerdir.
Notlar
[1] İzopropil atom merkezinde karbon atomu olan bileşiklerdir. Merkezdeki karbon diğer organik bileşiklerle bağ yapmaktadır. Ayrıntılı bilgiye http://en.wikipedia.org/wiki/Isopropyl adresinden ulaşabilirsiniz.
