Yarasa Gölgesi Bulutsusu

Kozmik gölge ve HBC 672 yıldızı.
Hubble teleskopu yarasa gölgesini taklit eden bir ilkel gezegenimsi diskini görüntüledi (merkezin hemen sağ üstünde). Bulutsu verdiği görüntüden dolayı Yarasa Gölgesi olarak adlandırılıyor. (NASA , ESA ve STScI

Hubble teleskopu Yılan (Serpens) bulutsusunda yer alan ve HBC 672 yıldızının aydınlattığı ve yarasa gölgesini taklit eden bir ilkel gezegenimsi diskini (protoplanetary disc) görüntüledi. Bulutsu verdiği görüntüden dolayı Bat Shadow (Yarasa Gölgesi) olarak adlandırılıyor.

Yılanın kuyruğunda (Serpens Cauda) yer alan Yılan bulutsusu 1300 ışık yılı uzaklıktaki HBC 672 gibi bir yıldızdan aldığı ışığı yansıtan bir yansıtma bulutsusudur. Bu görüntüde yıldızdan çıkan ışık iki büyük koni benzeri gölgeyi ortaya çıkardı.

Yılan bulutsusundaki dev gölgeler HBC 672’nin kuşatan ilkel plazma diskini açığa çıkarıyor. Işık, yıldıza sıkıca yapışmış olan ve Güneş Sisteminden 200 kat daha büyük olan diskten çok daha büyük bir gölge oluşturuyor. Diskin gölgesi silindirik bir lambanın oluşturduğu gölgeyi andırır. Işık, gölgenin üst ve alt kısmından sızmaktadır, ancak diskin çevresi boyunca gölge konileri oluşturur.

HAWK-I tarafından görülen Serpens Bulutsusu
Avrupa Güneş Gözlemevindeki (ESO) Çok Büyük Teleskop üzerindeki HAWK-I aletiyle üretilmiş bölgenin görüntüsü (ESO).

Disk çok uzakta olduğundan Hubble teleskopu bile yıldızı tamamen sarıp sarmadığını göremiyor. Buna karşılık Yarasa Gölgesi takma adlı gölge yapının özelliklerini ortaya çıkarıyor. Gölgenin durumu diske kenardan baktığımızı anlamamızı sağlıyor.

Gölgenin çoğu tamamen opak (ışık geçirmeyen) olsa da araştırmacılar ışıkların geçtiği bölgelerde renk farklılığını elde edebilmektedir. Gölgenin şekli ve rengi diskteki toz tanelerinin büyüklüğünü ve bileşimini belirlemektedir.

Tamamının görüntülenmesinin olanaksız olduğu Yılan bulutsusunda bunun gibi gölge konisinden çok daha fazlası olabilir. Bulutsuda yüzlerce genç yıldız bulunmaktadır. Bunların çoğu bir ilkel gezegenimsi diskte yer alıyor olabilir.

Gölge diskleri genç yıldızların çevresinde çokça görülse de, kenardan görülenleri nadirdir. Buna rağmen bu görüntüde bir başka genç yıldızın oluşturduğu gölge diski daha sol üstte görülmektedir.

Genç yıldızları saran ilkel gezegenimsi disklerin verdiği bilgiler geçmişimiz hakkında ipuçları sunar. Yaşadığımız Güneş Sistemi de daha birkaç milyon yıl yaşındayken benzer bir ilkel gezegenimsi diskten oluşmuştur. Bu uzak disklerin incelenmesi kozmik evimizin oluşumunu ve evrimini ortaya çıkarır.

Yarasa Gölgesinde gezinti. (ESA / Hubble, NASA)

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.