Hubble Uzay Teleskopu ile elde edilen net görüntülerde görülen üç süpernovanın gökadalardan milyonlarca ya da milyarlarca yıl önce dışarı atılan yıldızların patlaması ile oluştuğu onaylandı.
Yüz milyarlarca yıldız barındıran bir gökada da her yüz yıl içinde bir süpernova oluşabilir.
Hubble’ın gözlediği üç süpernova birkaç bin gökadanın oluşturduğu üç büyük kümedeki gökadalar arasında bulundu. Yıldızlar, bize en yakın yıldız olan 4,24 ışık yılı uzaktaki Proxima Centauri’ye göre yaklaşık 100 kat daha uzak, yani 300 ışık yılı uzakta yer alıyor.
Gökadalar arasındaki derin boşluklarda bulunan böylesi ender rastlanan süpernovalar gökadaların ve kümelerin nasıl evrimleştiğinin ipuçlarını barındırır.
Californiya Üniversitesi’nden Melissa Graham, Iain M. Banks’ın “Against a Dark Background” adlı romanındaki bir milyon ışık yılı uzakta bulunan yalnız dünyaları hatırlatıyor. Romanda Thiral adlı yalnız yıldızın Golter gezegenindeki gökyüzü neredeyse yıldızsızdır.
“Tip Ia süpernovası olarak adlandırılan patlamaya uğrayan yıldızın çevresinde dolanan Golter gibi bir gezegen varsa şüphesiz gökyüzünde pek fazla yıldız görülmezdi. Dünya’daki yıldızlı gökyüzünün milyonda biri kadar parlak bir gecesi olurdu” diyor Graham.
“Gerçek bir karanlık. En yakın ve en parlak gökada bile soluk görülebilir.”
Yeni çalışma Hawaii’de Mauna Kea tepesindeki Kanada-Fransa-Hawaii Teleskopu (CFHT) ile 2008 ve 2010 yıllarında gözlenen üç süpernovayı doğruluyor. Hubble ile desteklenen çalışmada boş uzayda süpernova patlaması olduğu belirlendi.
Graham ve arkadaşlarının CFHT ile keşfettiği dördüncü süpernova küçük bir gökada ya da küresel kümede olabilir. Süpernova eğer küresel kümede oluşmuşsa bir milyon yıldızlı olmalıdır.
“Küresel kümeler az sayıda yıldız barındırdığından bunlarda pek sık patlama görülmez. Buna karşılık bu çalışma düşük kütleli gökada ya da küresel kümelerde beklenenden daha fazla süpernova oluşacağını kanıtlıyor” diyor Graham.
Graham, Tip Ia süpernovası için kabul edilen modelin ikili yıldız sistemlerindeki bir yıldızın diğerinden madde çalması olduğunu hatırlatıyor.
“Bu ilginç bir aşk hikayesidir. İkili yıldızlardan beyaz cüce olanı diğer yıldızın dış katmanlarından gaz çalmaktadır. Bu da bir süre sonra onun süpernova patlamasına uğramasına neden olur.”
