Bir yıldıza bağlı olmayan, boş uzayda başı boş dolanan bir gezegenimsi-kütlenin radyo gözlemleri yapıldı. Jüpiter’den yaklaşık on iki kat büyük kütleli olan cisimde şaşırtıcı derecede güçlü bir manyetik güç merkezi olduğu belirlendi. İşte ilginç olan da burası.
Keşif, National Science Foundation’a (Ulusal Bilim Vakfı) ait Karl G. Jansky Very Large Array (Çok Büyük Dizi, VLA) ile radyo gözlemleri yardımıyla gerçekleşti.
Kahverengi cüce ile gezegen arası kütleye sahip olan cisimde manyetik güç bulunması hem gezegen hem de yıldızlardaki manyetik süreçler hakkında bilgi verebilir.
Kahverengi cüceler gezegen kabul edilemeyecek kadar büyük ancak yıldız olamayacak kadar da küçüktür. Çekirdeklerinde nükleer tepkime gerçekleşmez. Kuramsal olarak 1960’larda var olabilecekleri ortaya konulmuş ve ilk kez 1995’de gözlenmişlerdir. İlk başta radyo dalgaları yaymadıkları düşünülse de 2001’de VLA yardımıyla radyo dalgası yayan ve güçlü bir manyetik alanı olan kahverengi cüce keşfedildi.
Sonraki gözlemlerde bazı kahverengi cücelerin Güneş Sistemindeki gaz devlerinde görüldüğü gibi güçlü auroralara (kutup ışıkları) sahip oldukları saptandı. Yeryüzünde gözlenen kutup ışıkları güneş rüzgârının manyetik alanla etkileşiminden oluşmaktadır. Bununla birlikte kahverengi cücelerde böyle bir rüzgâr oluşturacak yıldız yoktur. Kahverengi cücelerde kutup ışıklarının nasıl oluştuğu henüz çözülmemiş bir sorudur. Yine de Jüpiter ile uydusu Io arasındaki manyetik etkileşim bu sorunun yanıtını verebilir. Yani, kahverengi cüce yakınında bir gezegen varsa manyetik etkileşim yoluyla kutup ışıkları oluşabilir.
Son gözlenen SIMP J01365663 + 0933473 adlı tuhaf cisim Jüpiter’in 200 katından daha büyük bir manyetik alana sahiptir.
Cisim ilk kez 2016 yılında manyetik alanı olan kahverengi cüceler araştırmasında keşfedilen beş cisimden biridir. Kahverengi cücelerin kütlelerinin ölçülmesi çok zor olduğundan keşfedildiğinde yaşlı ve büyük bir kahverengi cüce sanılmıştı.
Geçtiğimiz yıl ise bir araştırmacı grubu cismin genç bir yıldız topluluğunun parçası olduğunu belirledi. Genç cisim, Jüpiter’in 1,22 çapında ve 12,7 kütlesindedir. Dünya’dan 200 milyon yıl yaşlı olup 20 ışık yılı uzaktadır. Yüzey sıcaklığı ise 825 santigrat derece kadardır. Karşılaştırma açısından Güneş’in yüzey sıcaklığının 5500 santigrat derece olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Bir gaz devi ile kahverengi cüce arasında farklılıklar gökbilimciler arasında tartışılan bir konudur. Buna rağmen gökbilimciler genel olarak aşağı yukarı 13 Jüpiter kütlesinde olup, ‘döteryum yakma sınırında’ olan cisimleri kahverengi cüce olarak tanımlar.
Eşzamanlı olarak 2016’da radyo verileriyle cismi tekrar gözleyen Caltech ekibi manyetik alanın ilk ölçümlere göre daha güçlü olduğunu ortaya koydu.
SIMP J01365663 + 0933473 döteryum yakma sınırına yakın bir cisimdir. VLA ile radyo gözlemleri kullanılarak Güneş sisteminin ötesindeki gezegensel bir kütlenin manyetik alanın ilk ölçümleri gerçekleşmiş oldu.
