Dünya’dan 16 kat daha büyük, 1000 ışık yılı uzaktaki bir gezegende değişen güçlü rüzgârlar tespit edildi. Böylece Güneş sistemi dışında ilk kez bir gezegendeki hava hareketliliği gözlenmiş oldu.
HAT-P-7b adlı bir gaz devinde büyük ölçekte değişimler gösteren güçlü rüzgârlar oluştuğu ve bunlarında fırtınalara yol açtığı keşfedildi. Keşif Warwick Üniversitesindeki Astrofizik grubundan Dr. David Armstrong’un başını çektiği ekip tarafından yapıldı.
Keşif HAT-P-7b’nin atmosferinden süzülüp yansıyan ışığın izlenmesi ve değişimleri tanımlanarak yapıldı. Işığın en parlak noktasının gezegenin üzerinde sürekli konum değiştirdiği fark edildi.
Ekvatoral bölgede oluşmuş değişken hızlı rüzgârlar, gezegende büyük miktarda bulutun hareketlenmesine neden oluyor.
Bulutlar muhtemelen göz alıcı görünüme sahip: yükseklerde yakut ve safir oluşturan minerallerden oluşmuştur.
Gezegenin şiddetli hava koşulları ve yüksek sıcaklığı nedeniyle yaşam barındırması mümkün değil. Gezegenin bir yüzü yıldızına kilitli durumda ve sürekli ışık altında olup, gezegenin ortalama sıcaklığı 2600 C derece dolayındadır.
Bu öncü araştırma yardımıyla artık astrofizikçiler başka ötegezegenlerde de hava koşullarının nasıl değiştiğini keşfedebilir.
Dr. Armstrong keşfi şöyle yorumluyor:
“NASA’nın Kepler uydusunu kullanarak HAT-P-7b’nin atmosferinden yansıyan ışığa bakarak atmosferdeki değişimi gözleyebildik. HAT-P-7b bir tarafı sürekli yıldızına bakan, kilitlenmiş bir gezegendir. Bulutların, gezegenin daha soğuk olan gece tarafında oluşması beklenir, ancak sıcak günlerde daha hızlı buharlaşır.”
“Bu sonuçlara göre gezegen gece tarafında oluşan bulutların güçlü rüzgârların etkisiyle gündüz kısmına sürüklenerek atmosferi sardığını anlıyoruz. Rüzgârların hızındaki ani değişimler devasa bulut oluşumlarını sağlamaktadır. Böylece Güneş sistemi dışındaki bir gezegende ilk kez hava hareketliliği tespit edilmiş oldu.”
2008 yılında keşfedilen HAT-P-7b bizden 1040 ışık yılından biraz daha uzaktadır. Jüpiter’den % 40, Dünya’dan ise 500 kat daha büyük kütleli olan gezegen, Güneş’ten %50 daha büyük bir yıldızın çevresinde Dünya-Güneş uzaklığının iki katı kadar uzakta dolanmaktadır.
Meraklısına, makale adresi: D. J. Armstrong, E. de Mooij, J. Barstow, H. P. Osborn, J. Blake, N. Fereshteh Saniee. Variability in the atmosphere of the hot giant planet HAT-P-7 b. Nature Astronomy, 2016; 1: 0004 DOI: 10.1038/s41550-016-0004
