Carl Sagan’ın Voyager-1 milyarlarca kilometre uzaktayken Dünya’nın fotoğrafını çekmesini önermesinin üzerinden 30 yıl geçti. Sonuçta adı ‘Soluk Mavi Nokta‘ olan bir fotoğraf elde edildi. Peki, başka bir yıldızın çevresinde dolanan bir gezegende yaşayan zeki canlılar Yer’in böyle bir fotoğrafını çekebilir mi? Fotoğrafı inceleyerek biyosferdeki yaşam izlerine ulaşabilir mi? İşte bu soruların yanıtlarını bilim insanları olaya tersten bakarak yanıtlamaya çalışıyor.
Cornell Üniversitesi Carl Sagan Enstitüsünden fizik profesörü Joshua Pepper ve astronomi doçenti Lisa Kaltenegger, 1004 Güneş benzeri yıldızlar içerisinde yaşam alanında Yer benzeri gezegenleri belirleyerek işe koyuldular. Bunların hepsi yaklaşık 300 ışık yılı içinde yani Dünya’daki yaşam izini tespit edebilecek uzaklıkta yer alıyor. Bunu belirlerken şu kritik soruyu esas aldılar: Hangi yıldızlar Yer’i geçiş yapan bir gezegen olarak gözleyebilir?
Kaltenegger: “Bakış açımızı diğer yıldızların bakış açısına çevirelim ve oradaki gözlemcilerin Yer’i geçiş gezegeni olarak görüp göremeyeceklerini soralım” diyor. Buradaki püf nokta, gözlemcinin bakış doğrultusuna göre yıldızının önünden geçen gezegeni görmektir. Şimdiye kadar keşfedilen dört binden fazla ötegezegen bu yöntemle keşfedildi.
“Gözlemciler bu durumda Soluk Mavi Nokta olarak görebilecekleri gezegenimizdeki atmosferde biyosfer izlerini de keşfedebilir. Taradığımız yıldızların bazılarını dürbün kullanmadan gökyüzünde görebilirsiniz.”
Kaltenegger gökbilimcilerin önümüzdeki yıl göreve başlayacak olan James Webb teleskopu ile de daha ayrıntılı çözümlere ulaşacaklarını ifade ediyor. Geçiş yöntemi bir ötegezegenin özelliklerini belirlemek için kullanılacak en önemli yöntemlerden biridir.
Hangi yıldız sistemlerindeki canlılar bizi bulabilir? Bu sorunun çözümünün anahtarı Yer’in ekliptik yörüngesidir. Böylesi bir yörünge dışardan Yer’e bakan gözlemcilere biyosferi keşfetme olanağı sağlar.
Pepper ve Kaltenegger NASA’nın ötegezegen keşif uydusu TESS ile oluşturulmuş yıldız kataloğunu kullanarak en yakın yıldızların listesini oluşturdu.
“Ötegezegenlerin yalnızca çok küçük bir kısmı bizim görüş alanımızla benzer hizadadır, böylece oradaki geçişleri gözleyebiliriz. Ancak, Güneş’e komşu olan yıldızların tümü Yer’in Güneş’in önünden geçişini gözleyebilir” diyor Pepper.
Kaltenegger, “Canlı bir biyosfere sahip bir gezegeni bulursak orada da bize bakan biri var mı diye merak etmemiz normal” diyor.
“Evrende zeki yaşam arıyorsak bizi bulabilirler ve temasa geçmek isteyebilirler. Öncelikle bakmamız gereken yerlerin haritasını oluşturmak bu anlamda önemlidir.”
