NASA’nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Uydusu (WISE) gökyüzündeki yüz milyonlarca cismi taradı ancak “Gezegen X” olarak nitelenen Güneş Sistemi içindeki başka bir gezegenle ilgili hiçbir kanıta ulaşamadı.
Araştırmacılar daha önce Pluto’nun ötesinde bir yerlerde büyük ancak görülemeyen gök cisminin olmasının mümkün olabileceğini söylüyordu. Buna ek olarak Gezegen X adlı bu cisme “Nemesis ya da “Tyche” adı bile verilmişti.
Kızılötesi ışık altında gökyüzünü inceleyen WISE’nin ikinci veri deposunda 10.000 astronomi birimi uzaklığa kadar Satürn’den büyük ve 26.000 astronomi birim uzaklığa kadar Jüpiter’den büyük herhangi bir cisme rastlamadı. Bir astronomi birimi 150 milyon kilometreye eşittir. Dünya Güneş’ten 1 astronomi birimi ve Pluto ise 40 astronomi birimi uzaklıktadır.
Astrophysical Journal Dergisi’nde yayınlanan çalışma yazarlarından Penn State Üniversitesi’nden Ötegezegen ve Yaşanabilir Dünyalar Merkezi’nden Kevin Luhman: “Dış güneş sisteminde muhtemelen bir gaz devi ya da küçük yıldız bulunmuyor” diyor.
Buna karşılık WISE verileri önemli keşifleri beraberinde getirdi. Güneş Sistemi çevresindeki yıldız ve kahverengi cücelerden oluşan birkaç bin yeni cismin varlığını ortaya koydu.
Çalışma ekibinden Kaliforniya Üniversitesi bilim insanlarından Ned Wright: “WISE verileri normal görüntüde gizlenen yıldız sistemlerini ortaya çıkardı” diyor.
Güneş Sistemi’nin ötesinde 500 ışık yıllık bir alan içerisinde 3525 adet yıldız ve kahverengi cüce keşfedildi.
NASA’nın Kaliforniya Enstitüsü’ndeki Kızılötesi ve İşlem Analizi Merkezi’nden Davy Kirkpatrick: “Bunların tamamı önceden bilinmeyen cisimlerdir” diyor. Bu 3525 cisimden 762’si kataloğa Luhman’ın çalışması ile girdi.
WISE 2010 ve 2011 yıllarında gökyüzünü iki kez taramıştır. Eş bölge taramaları arasında altı ay boşluk bulunmaktadır. Bu iki tarama sonucunda yaklaşık 750 milyon asteroit, yıldız ve gökadanın görüntüsüne ulaşıldı. Kasım 2013’te NASA bu iki veri deposunu gökbilimcilere AIIWISE programı ile açtı.
Genel olarak bu görüntülerde uzun zaman dilimlerinde daha yakındaki cismin daha uzun yol alacağının görülmesi bilgisi kullanılır. Yani yüksekteki bir uçak ile daha alçak irtifada seyreden bir uçağın hızları aynı da olsa bize uzak olanın daha yavaş hareket ettiğini gözlemleriz.
WISE kataloğundan hareketli cisimler taranarak yakınımızdakiler ortaya çıkarıldı. Keşifler sonucunda bize en yakın olan, Üçgen (Norma) takımyıldızında bizden 20 ışık yılı uzaklıkta bir yıldız ile 2013’ün Mart ayında sadece 6,5 ışık yılı uzaklıktaki kahverengi cüce çiftini ortaya çıkardı.
WISE çok sayıda görece yakın komşumuz bulmasına karşılık “Gezegen X” keşfi gelmedi. Öne sürülen bu gezegen geçmişte Dünya’da kütlesel yok oluşların nedeni olarak ileri sürülmüştü. Buna göre güneş sisteminin uzak köşelerinde gizlenmiş büyük bir gezegen ya da küçük bir yıldız periyodik olarak gezegenimize yaklaşıyor ve dış kuyrukluyıldızları süpürüyordu. WISE ile Gezegen-X ile öne sürülen birçok dedikodu da bilimsel anlamda yalanlanmış oldu.
Kuyrukluyıldızları etkileyerek onların yörüngelerini bozduğunu söyleyen diğer kuramlara ait yeni WISE çalışması da başlatıldı.
WISE ile daha birçok yeni gökcismi keşfedilebilir.
“Biz orada daha fazla yıldız keşfinin gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Güneş’in arka bahçesinde bildiğimizden daha fazla cisimler olabilir” diyor Wright.
WISE 2011 yılında ilk görevini tamamladı. Eylül 2013’te ise NEOWISE adı verilen Dünya için tehlikeli olabilecek yakın cisimlerin taranmasına başlandı. NEOWISE adlı bu asteroit ya da kuyrukluyıldızların yapıları, boyutları ortaya çıkarılacak.
