Bir yanardağın patlama anını andıran bu görüntü aslında Çok Büyük Teleskop Dizisi (VLA) ve Chandra X-Işını Teleskopu tarafından alınan büyük gökada M87’ye ait. 50 milyon ışık yılı uzaklığıyla dünyaya görece yakın gökadalardan olan M87, binlerce gökadanın yer aldığı Başak kümesinin merkezinde yer alır.
M87’yi Chandra’nın ortaya çıkardığı mavi renkteki gaz kaplıyor. Merkeze kadar yönelen bu gaz yeni yıldızların oluşumuna zemin hazırlar.
Ancak VLA ile alınan radyo görüntüsünde ise (turunucu-kırmızı renkler) parçacıkların ürettiği enerjiyi merkezdeki karadeliğin yolladığı jetlerin durdurduğu söylenebilir. Bu jetler gökadanın merkezine yakın daha soğuk gazı yukarı doğru kaldırarak gökadanın atmosferinde şok dalgaları üretir.
Gökadanın bu görüntüsü akıllara geçtiğimiz aylarda patlayan İzlanda’nın Eyjafjallajokull volkanını getirmektedir. Eyjafjallajokull’daki sıcak gaz lav kaplı yüzeyi geçerek gri duman oluşturmuş ve görülebilir şok dalgaları üretmişti. Bu sıcak gaz yanında taşıdığı külle birlikte atmosfere yükselmişti. Dumanla artan şok dalgasının taşıdığı kül ve gazın atmosfere kadar yükselişi aşağıdaki filmle görülebilir:
Eyjafjallajokull Volkanı’nın ürettiği duman M87’nin merkezindeki karadeliğin yakınına kadar uzanan gazın yukarı doğru itilmesine benzer bir hareket yapmaktadır. Bu koyu renkli kül bulutlarını fışkırtan volkanın oluşturduğu şok dalgaları gökada üzerinde de gerçekleşmektedir.
Kaynak: Chandra
