Gökbilimcilerin binlerce yıldır diğer yıldızların parlaklığını belirlemek için ölçü aldığı Vega’nın yaşının düşünülenden 200 milyon yıl daha fazla olabileceği belirlendi. Bu sonuca Michigan Üniversitesi’nden John Monnier’in ekibi, Michigan Kızılötesi Birleştirici (MIRC) adı verilen araçla Vega’nın dönüş hızını hesaplayarak ulaştı.
MIRC altı teleskopun Hubble Uzay Teleskopu’nun 100 katı kadar olan ışığı topladı. Kaliforniya’daki Yüksek Açısal Çözünürlük Astronomi Dizisi adı verilen teleskoplar Georgia Eyalet Merkezi’nde bulunuyor.
Gökbilimciler en güçlü teleskopla bile yeterince parlak görünmeyen yıldızın şeklini ve yüzey yapısını gözlemek için aracın yüksek çözünürlükten özelliğinden yararlandılar. Yıldızın yüzey özellikleri, iç yapısını ve yıldızda neler olup bittiğini anlamanın en hızlı ve pratik yoludur.
Vega, Kuzey Yarıkürede şu sıralar gün batımına doğru batı yönünde görülen bir yaz yıldızıdır. Çalgı (Lyra) takımyıldızının en parlak yıldızıdır ve 25 ışık yılı uzaklığıyla görece bize yakın yıldızlardandır. Bir ışık yılı, ışığın bir yılda aldığı yoldur.
Yaklaşık altı yıl önce gökbilimciler Vega’nın kendi ekseni çevresinde çok hızlı döndüğünü belirledi. Ancak ayrıntılı çalışma yapılmadığından o dönemde gökbilimciler bu konu üzerinde uzlaşamadı. Vega’nın dönme hızı kütlesi ve yaşı üzerindeki tartışmaları başlattı.
MIRC ile Vega’nın önce 17 saat sonra 12 saatlik dönme süresi belirlendi. Bir karşılaştırma yaparsak, Güneş’in ekvatorunun dönüşü daha yavaştır (27 gün ya da 648 saat). Bunun yanı sıra Michigan grubu Vega’nın tahmin edilenden daha yaşlı ve en az iki Güneş kütlesinde olduğunu da belirledi.
“Vega bizi şaşırtmaya devam ediyor. Bizim için bu yıldız diğer yıldızlar için bir referanstır. Biz yıldızın daha hızlı döndüğünü belirledik. Ayrıca yıldızın çevresinde bir toz diski ya da bir gezegen sisteminin olmadığını da biliyoruz” diyor Monnier.
Gökbilimciler ellerindeki verilerle basit bilgisayar benzetimleri yaparak yıldızın yaşam döngüsünü anlamaya çalışır. Böylece çok uzakta olduğu için görülemeyen bazı özelliklerinin ortaya çıkmasını sağlarlar.
Science Daily
