Bazen bir yıldız kuzenlerinin önüne geçerek ilgi odağı olur. Ancak güçlerini birleştiren onlarcası bir bulutsu ya da yıldız kümesi olarak gökadanın nefes kesen manzaralarını oluşturur. Bunlardan biri de Samanyolu’ndaki sıcak ve kütleli yıldızların bir kısmının oluşturduğu Trumpler 14 kümesidir. Bu görüntü NASA/ESA Hubble Uzay Teleskopu ile oluşturuldu.
Samanyolu’nda şimdiye kadar 1100’den fazla açık yıldız kümesi keşfedildi. 8000 ışık yılı uzaklıktaki Karina Bulutsusu’nun merkezindeki Trumpler 14’de bunlardan biridir.
Karina Bulutsusu’nun en kalabalık üyesi olan Trumpler 14 aynı zamanda oldukça gençtir. Küme 500.000 yıl yaşındadır -Daha küçük olan Ülker açık kümesi 115 milyon yıl yaşındadır-. Ancak yıldızları çok hızlı değişime uğradığından kaybettiği zamanı hızla geri almaktadır.
Uzaydaki gösterişli evlerden biri olan yüksek yoğunluklu, genç, parlak, beyaz-mavi yıldızlara sahip bölge Samanyolu’nun en kütleli alanlarından biridir. Bu yıldızlar hızla hidrojen tükettiğinden birkaç milyon yıl içinde kaçınılmaz sonla karşılaşarak süpernova patlamalarıyla yaşamlarını sona erdirecektir. Yıldızlar çevrelerine büyük bir kuvvet uyguladığından yakınlarında kütleçekim dalgaları oluşturmaktadır.
Yıldız yüzeyinden büyük bir hızla fırlayan parçacıklar uzayda kuvvetli rüzgarlar oluşturmaktadır. Bu rüzgarlar milyonlarca derece sıcaklığa ulaşan gazla çarpışarak onların X-ışınları yayarak parlamalarını sağlamaktadır. Bu güçlü rüzgarlar gaz ve toz bulutlarını boşluğa yayarak yeni yıldız oluşumlarına fırsat tanır.
Görüntünün altındaki yay benzeri bulut böyle bir rüzgar sonucu oluşmuş olabilir. Bulut, hemen yakındaki Trumpler 14 MJ 218 olarak bilinen yıldızdan yayılan ve hızı saatte 350.000 kilometreye ulaşan parçacıkların oluşturduğu şokla şekillenmektedir.
Gökbilimciler Trumpler 14’de kütleleri Güneş’in onda biri ile on katı arasında değişen 2000 dolayında yıldız olduğunu düşünüyorlar. Örneğin Samanyolu’ndaki en parlak ve sıcak yıldızlardan biri olan üstdev HD 93129Aa bunlardan biridir [1].
Notlar
[1] HD 93129A sistemi HD 93129Aa ve HD 93129Ab olmak üzere iki yıldızdan oluşur. HD 93129Aa, yüzey sıcaklığı 50.000 derece ve iki buçuk milyon Güneş parlaklığında olan 80 Güneş kütleli O-tipi bir yıldızdır. Eşi olan diğer yıldızla birlikte oluşturduğu ortak kütle merkezi çevresinde dolanmaktadır.
Karina Bulutsusu-1 ve 2 ile Trumpler 14 kümesinin daha önce yayınlanmış yazı ve görüntüleri mevcuttur.
