NASA’nın Chandra X-Işınları Gözlemevi ile Magellan teleskopları ile ilk kez bir karadelik, avını pençesine düşürmüş olarak yakalandı. Orta boydaki bir karadeliğin yakınındaki bir yıldız kalıntısı olan beyaz cüce yıldızı kendine doğru çektiği ve yıldızı yavaş yavaş parçaladığı ortaya çıkarıldı. Böylesi bir olay –eğer onaylanırsa- ilk kez görüntülenmiş olacak.
Bu olay yaşlı yıldızların barındığı bir kümede olağandışı parlamaya başlayan bir ışık kaynağı sayesinde fark edildi. Chandra’ya ulaşan X-ışını yoğunluğu ile gökbilimciler teleskoplarını bölgeye yönelttiler. Gökbilimciler olayı karadeliğe yakalanmış bir beyaz cücenin dışarıya X-ışınları yayması olarak açıklıyor.
Gökbilimciler daha önce gökada merkezlerindeki karadeliklerin yakınlarındaki nesneleri ele geçirdiklerini ve bu nedenle buralardan çok yoğun X-ışınımı aldıklarını belirtiyorlar. Buradaki olayın ilk olmasının nedeni, karadeliğin bir küresel küme içinde yer alması. Yani gökada merkezinde yer almayan orta boy bir karadeliğin ilk kez bir nesneyi yutarken gözlenmesi.
|
|
|
Magellan I ve II teleskopları ile bölgenin optik tayfını ölçen gökbilimciler, bölgede oksijen, hidrojen ve azotun az olduğunu gördüler. Gazın büyüklüğüne göre burada en az 1000 güneş kütleli bir karadelik bulunmaktadır. Gazın içeriğinde oksijen ve hidrojenin bulunmaması beyaz cüce varlığını göstermektedir. Beyaz cüceler bilindiği üzere yakıtını bitirmiş güneş tipi yıldızların patlamadan sonra kalan çekirdekleridir. Ancak bölgede izine rastlanan azotun varlığı henüz açıklanamadı.
Gökbilimcilere göre beyaz cüce, karadelik tarafından gel-git etkisine uğrayarak zaman içinde madde kaybediyor.
Çalışmada izi sürülen yapı, 65 milyon ışık yılı uzağımızdaki NGC 1399 Gökadası’nda bulunuyor.
Kaynak: NASA
Fotoğraflar: Chandra
