Spitzer Uzay Teleskopu ve Gökada Gelişimi Tarayıcısı (GALEX) görüntülerinin birleştirilmesiyle elde edilen bu sıra dışı görüntü, ölmekte olan bir yıldızın çevreye yaydığı gaz ve toz bulutunu gösteriyor. Ölen yıldızın sıcak çekirdeğinden saçılan yoğun morötesi ışıma, yıldızın çevresindeki tozlu katmanları aydınlatıyor. Bu nesne Helis Bulutsusu (Helix Nebula) olarak bilinir. Kova takımyıldızında ve 650 ışık yılı uzağımızda yer alan gezegenimsi bulutsu sınıfına ait nesne NGC 7293 koduyla da tanınır. İlk olarak 18. yüzyılda keşfedilen bu nesneler, teleskoplarla dev gaz gezegenleri andırdığı için gezegenimsi bulutsu olarak tanımlandılar.
Gezegenimsi bulutsular aslında güneş benzeri bir yıldızın patlamasıyla oluşur. Bu yıldızlar çekirdeğindeki hidrojen helyuma dönüştürerek (füzyon) enerjisini sağlar. Güneş füzyon süreci sayesinde Dünya’ya yaşam için gerekli olan ısı ve ışık enerjisini sağlar. Güneş yaklaşık 5 milyar yıl sonra patlayarak böylesi bir gezegenimsi bulutsuya dönüşecek.
Füzyon tepkimesi için gerekli olan hidrojen bittiğinde yıldız bu sefer helyumdan karbon, azot, oksijen gibi daha ağır gazların olduğu karışımı üreterek gerekli yakıtı sağlar. Helyumun bitmesiyle yıldız ölür, dış gaz katmanını dışarı savurarak patlar ve geriye sadece küçük çekirdeği kalır. Böylece yıldız artık beyaz cüceye dönüşür. Bir beyaz cüce aslında Dünya büyüklüğündedir. Ancak kütlece hemen hemen patlamadan önceki yıldızın kütlesindedir. Beyaz cüceden alınan bir çay kaşığı madde birkaç filin ağırlığında olacaktır.
Yıldızdan morötesi dalga boyunda gelen ışıma tozu ancak kızılötesinde görülebilecek derecede aydınlatır. Görüntüde Spitzer ve WISE (Geniş Alan Kızılötesi Tarayıcısı) ile mavi ve sarı kısımlar, GALEX ile de merkezdeki pembe renkli kısım ortaya çıktı. Görüntüye neden olan merkezdeki ancak bir toplu iğnenin ucu kadar büyüklükteki yıldızdan geriye bir beyaz cüce kalacaktır.
Çok parlak merkezi bölgeyi saran toz ise büyük bir olasılıkla kuyrukluyıldızlar tarafından oluşturulmuştur. Yıldız ölmeden önce kuyrukluyıldızları ve varsa gezegenleri patlamayla birlikte dışarı savrulmuştur. Daha içte olan gezegenler ise yıldızın genişlemesi nedeniyle yıldız tarafından yutulmuştur.
Konuyla ilgili ayrıca Bulutsu‘daki açıklamayı da okuyabilirsiniz.
