Cambridge Üniversitesi bilimcileri evrenin erken döneminde hızla büyüyen süper kütleli karadeliklerin keşfi için kızılötesi verilerden faydalandı. Böylece daha önce fark edilmeyen, toz bulutları içinde saklanmış karadelikleri keşfettiler. Yeni çalışmayla karadeliklerin bulundukları gökadayla şiddetli etkileşime girerek ışıma yaydıkları gösterildi.
Çalışmada ele alınan uzak nesne ULASJ1234+0907 adındaki bir süper kütleli karadelik. Başak takımyıldızı yönündeki nesne 11 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Nesne, şimdiye kadar görülen en büyük karadelik olup, 10 milyar güneş ya da Samanyolu merkezindeki süper kütleli karadeliğin 10 000 katı kütlesindedir.
Evrenin bir parçasına bakan araştırmacılar bunun gibi daha 400 dev karadelik olabileceğini düşünüyor. Çalışma ekibinin başında gelen Dr. Manda Banerji: “Bu sonuçların süper kütleli karadelikler üzerinde yapılan çalışmalara olumlu etki yapabilir. Bu tür karadelikler çektikleri maddeyi sarmal bir yörünge üzerinde hareket ettirip ısıttıkları için dolaylı olarak görülür. Gökbilimciler oluşan ışımayı görerek bu sistemleri gözlerler” diyor.
“Uzun zamandır karadelik çalışmaları yapılmasına karşılık bu çalışma en büyük karadeliklerin gizlenmiş olabileceğini gösterir.” Yeni keşfedilen karadelikler her yıl birkaç yüz Güneş kütlesine eşdeğer madde yutarak büyümektedirler.
Tüm gökadaların merkezlerinde devasa karadeliklerin olduğu biliniyor. Evrendeki küçük gökadaların birleşmesiyle oluşan büyük gökadalar, gerçekleştirdikleri yıldız doğumlarıyla bu karadeliklerin beslenmesine olanak sağlar. Çarpışmalar sonucunda karadeliği gökadanın merkezinde saklayan tozlu alanlar oluşur.
ULASJ1234+0907 gibi uzak nesneler ile yerel evrende hızla büyüyen, tozlu yapı içinde saklanan bir benzerini yalnızca 600 milyon ışık yılı uzaklıktaki Markarian 231’de görürüz. Hubble Uzay Teleskopu Markarian 231’in yakın geçmişte başka bir gökada ile şiddetli bir çarpışmaya uğradığına ilişkin kanıtları gösterdi. Elbette geçmişte yani erken evren dönemi günümüz evrenine göre oldukça fırtınalı ve karmaşıktı.
Cambridge ekibinin gerçekleştirdiği bu çalışmada İngiltere’deki Kızılötesi Teleskop (UKIRT) kullanıldı. Prof. Richard McMahon: Bu görünmez süper kütleli karadeliklerin gökadaların çarpışmasıyla beslendikleri belirlendi. Bu yeni kuasarlar çok önemlidir. Şili’deki yeni Atacama Büyük Milimetre Dizisi teleskopla (ALMA) yapılan gözlemler, çarpışan gökadaların mikrodalga frekansında ışıma yaydıklarını gösterdi” diyor.
