Gökbilimciler WM Keck Gözlemevi’ndeki Dünya’daki en büyük iki teleskopu kullanarak Samanyolu merkezinde tuhaf bir cismi yakaladılar. Süper kütleli karadeliğe doğru ilerleyen G2 kod adı verilen cismin son anda kurtulduğunu fark ettiler. Sonuçlar Astrophysical Journal Letters’da yayınlandı.
Bazı bilim insanlarına göre gaz bulutundan oluşan cismin dağılması an meselesiydi, ancak son gözlem daha ilginç bir sonucu beraberinde getirdi.
Los Angeles Kaliforniya Üniversitesi (UCLA) Galaktik Merkez Grubu üyelerinden Andrea Ghez: “G2 büyük bir iş başardı ve şimdi yörüngesinde mutlu. Bir gaz bulutu bunu asla başaramazdı. G2’nin çevresinde herhangi bir dağılma ya da parlama görmedik” diyor.
Ekip gaz ve toz topağı yerine karadeliğe doğru yönelmiş ve son anda kurtulan cismin birleşmiş ikili yıldız sistemi olduğuna inanıyor.
“G2 yalnız değil. Süper kütleli karadeliğe yakın olan bölgede binlerce yıldız Keck Gözlemevi tarafından izleniyor. Karadeliğin yakınlarında yeni bir yıldız sınıfı görmeyi ümit ediyoruz” diyor Ghez.
Ghez ve ekibi çalışma süresince Keck Gözlemevi’ndeki 10 m’lik teleskopu kullandılar.
Ghez, Keck Gözlemevi’nde Dünya atmosferinin bozucu etkilerinden etkilenmemek için karadeliğin çevresini gözlerken yüksek teknoloji ürünü uyarlamalı optikten yararlandılar. Böylece süper kütleli karadelik çevresinde gelişen sürpriz olayları görme şansını yakaladılar. Örneğin bölgede genç yıldızların değil yaşlı yıldızların bulunduğunu belirlediler.
“Keck Gözlemevi son on yıldır uyarlamalı optik gözlemlerinde ve yüksek açısal çözünürlüklü görüntüleme yöntemlerinde lider konumuna yerleşmiştir. Böylece atmosferin bozucu etkilerinden kurtulabiliyoruz” diyor Ghez.
_800_469.jpg)
Keck gibi en ileri teknoloji olmadan araştırmacıların bu sonuçlara ulaşması mümkün değildi. Çalışma ekibinden Gunther Witzel: “Keck’deki 10 metrelik teleskoplar olmasa bu sonuca ulaşamazdık” diyor.
“Evrenin başka bir yerindeki karadeliklerle ilgili asla göremeyeceğimiz bir olayı gözlüyoruz. Daha önce görmediğimiz bu olay sayesinde gökada merkezindeki karadeliklerin fiziği anlamaya çalışıyoruz” diyor.
Gökadamızda büyük kütleli yıldızlar başlangıçta çift yıldızdırlar. İki yıldız bir milyon yıl içerisinde birleşerek büyük bir yıldız oluşturabilir. “Samanyolu merkezinde bu tip oluşumların çok miktarda gerçekleşmesi gerekir. Çünkü burada ikili yıldızlardan ve büyük kütleli yıldızlardan bol miktarda bulunur. G2 ‘de bu açıdan son zamanlarda dikkatle izlediğimiz yıldızlardan biridir” diyor Ghez.
G2 karadelik çevresindeki eliptik yörüngesinde 300 yılda bir dolanıyor. Bu yazın G2 karadeliğe en yakın noktadaydı ve Keck Gözlemevi’ndeki gözler üzerindeydi.
Maddenin kendi üzerine çökmesiyle oluşan son derece yoğun karadeliklerden hiç bir sinyal alamazsanız. Doğrudan görülemeyen bu cisimler ancak yakınına sokulan yıldızların takındığı gariplikler nedeniyle farkedilir.
WM Keck Gözlemevi Dünya’daki en büyük ve en bilimsel veri üreten teleskopa sahiptir. Hawaii Adası’ndaki Mauna Kea zirvesinde bulunan iki 10 metrelik optik / kızılötesi teleskop, üzerindeki kameralar, tayfölçerleri, yıldız uyarlamalı optik sistemleri gibi gelişmiş aletlere sahiptirler.
