NASA’nın iki teleskopu Spitzer ve Hubble, bir polis aracının yanan tepe lambası gibi yanıp sönen bir yıldız ışığını ortaya çıkardı.
LRLL 54361 cisminden beliren ışık her 25,34 günde bir parlayıp sönüyor. Benzer durumlarla daha önce ikili yıldızlarda da yaşanmasına karşılık bu keşif bugüne kadar görülen en güçlü ışık olayıdır.
Havai fişek gibi parlayıp sönen olay yoğun gaz ve toz zarfının arkasına saklanmıştır. Gökbilimciler bunun birbirine kütleçekimsel kuvvetle bağlı olduğu için birbiri çevresinde dolanan iki yıldızın neden olduğunu sanıyor. Yeni keşfedilen cismin gaz ve toz bulutunda oluşan yeni bir ikili yıldız olduğu düşünülüyor.
Gökbilimciler biribirine yakın olan yıldızların, ön-yıldız aşamasında çevrelerinden aldıkları madde sonucunda kısa patlamalar yoluyla yoğun ışıma yaptıklarını ileri sürüyor. Buna çarpma-büyüme modeli (pulsed-accretion model) deniyor. Bir yıldızın doğumu sırasında görülen ışıma değişimleri böylesi yoğun ve düzenli değildir.
Baltimore’daki Uzay Teleskopu Bilim Enstitüsü Müdürü James Muzerolle: “Bu ön-yıldızı açıklamak için elimizde çok hassas parlaklık değişkenleri bulunuyor” diyor.
LRLL 54361 cismi uzaklığı 950 ışık yılı olan ve Spitzer Uzay Teleskopu tarafından keşfedilen IC 348 yıldız oluşum bölgesinde yer alıyor. Spitzer tarafından ölçülen kızılötesi tayfta tipik bir imzaya sahiptir (parmak izi gibi kendine özel bir tayfı olduğu kastediliyor). Bu yıldızların yaşının birkaç yüzbin yıl olduğu düşünülüyor.
Spitzer ile kızılötesi alanda yedi yıl süreyle gözlenen yıldızın parlaklığı olağandışı şekilde değişmiştir. Şaşırtıcı olan bu parlamaların her 25,34 günde bir tekrarlanmasıydı. Bu da araştırmacıların aklına yıldıza madde yığılmasına ilişkin modeli getirdi.
Spitzer verilerini doğrulamak için araştırmacıla bu sefer Hubble Uzay Teleskopu’nu anı bölgeye yöneltti. Böylece daha ayrıntılı veriler ortaya çıktı. Hubble tozlu diskin altından süzülüp iki zıt kenara doğru yükselerek dağılan ışık gösterisini ortaya çıkardı. Toz ve gaz zarfının yoğunluğu ikili yıldızın görülmesine engel oluyor. Hubble ile bu olağandışı ışık gösterisi ortaya çıktı.
Muzerolle ve ekibi toz bulutu içindeki çift yıldızın birbiri çevresinde döndüğünü varsaydı. Yıldızlar birbirine yaklaşırken bulundukları ortamdaki gaz ve tozu kenara doğru itiyor. Kenara itilen madde sonuçta yıldızların üzerine düşüyor. Sayısı birkaç yüz kadar olan birbirine çok yaklaşan çift yıldızlara gökadamızda ender rastlanır. Gözlenen bu olay büyük bir olaslıkla kısa sürecek olan doğumun ön aşamasıdır.
Muzerolle ve ekibi Herschel Uzay Teleskopu da olmak üzere farklı gözlem araçlarını kullanarak LRLL 54361’i izlemeyi düşünüyor. Böylece ikili yıldızın yörüngeleri hakkında daha kesin sonuçlara ulaşmayı planlıyor. “Şimdiden bizi bu kadar şaşırtan sistemin bize ileride neler göstereceğini sabırsızlıkla bekliyorum” diyor Muzerolle.
