Güneş tutulması sırasında parlak ve kızgın korona Ay ile örtülüp güneş diski bir çiçeğin taş yaprakları gibi görünür. Güneş atmosferinin bu dış tabakası mantığa aykırı olarak güneş yüzeyinden daha sıcaktır. Ancak çok ince olan ışığı güneşin parlak diski tarafından kaybolur. Birkaç dakika süren tam tutulma sırasında ise bu ince ışık demetleri ortaya çıkar.
NASA’nın Güneş Dinamikleri Gözlemevi (Solar Dynamics Observatory-SDO) haftada 7 gün ve günde 24 saatlik gözlemleriyle en içteki korona tabakasının yeni ve daha önce görülmemiş görüntülerini elde etti.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden (Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics-CfA) Leon Golub: “Biz güneş yüzeyinden koronaya kadar olan yolu izledik” diyor.
Daha önce gökbilimciler güneşin koronasını gözlemek için ya -yüzünü güneş ışığından sakınmak için elini güneşe tutan biri gibi- merkezden gelen ışığı örterler ya da güneş tutulması sırasında bu işi Ay’a devrederlerdi. Ay’ın güneş ışığını kestiği anlar dışındaki uğraşlardan istenilen sonuca ulaşılamazdı.
- Bu görüntü güneşin manyetik alanının sıcak korona plazmasına nasıl şekil verdiğini gösteriyor. Görüntülerde gezegenler arası boşluğa fırlayan gaz ile manyetik alan arasındaki ilişki gözleniyor. (NASA/LMSAL/SAO)
SDO ile gökbilimciler şimdi güneş ışığını izleyerek yüzeyden aşağı inip koronayı gördüler. Elde edilen görüntülerde gezegenler arası boşluğa fırlayan gaz ve bu gazı yönlendiren manyetik alan arasındaki bağlantı ortaya çıktı.
Güneş’in manyetik alanı koronaya şekil verir. Sıcak güneş plazmasındaki büyük döngüler büyük ilmikler şeklinde uzaya fırlar ve nihayetinde Dünya’ya kadar ulaşır. Bu sırada ilmiklerin bazıları genişleyerek oldukça büyür ve bağlı olduğu plazmayı gererek dışarı doğru püskürtür.
CfA’dan gökbilimci Steven Cranmer: “SDO’daki Atmosferik Görüntüleme Aleti (The Atmospheric Imaging Assembly-AIA) ile aldığımız HD kalitesindeki görüntüler bize güneşin daha önce göremediğimiz manyetik yapılarını ve dinamiğini gösteriyor. Bu yeni bir çalışma alanıdır” diyor.
Cranmer ve yine CfA’dan Alec Engel görüntülerin Güneş’in kenarına doğru olan kısımları işleyebilmek için bir bilgisayar programı hazırladılar. Burada Güneş’in iç koronasından gelen parlak ışık tutulmada olduğu gibi engellenerek dinamik yapısı gözler önüne serilir. Onlar güneşin koronasında gerçekleşen kütle püskürmelerini ortaya çıkararak manyetik alana bağlı güneş rüzgarları kuramlarını test ediyorlar.
SDO güneş alanı çalışmaları için üretilen NASA görevlerinden biridir. NASA’nın bilim programı Güneş-Dünya sisteminin yaşamı etkileyen evrelerini ortaya çıkarmak amacındadır.
Kaynak: CfA
hocam güneşin dış atmosfer tabakasının alt tabakasındaki bazı tabakalarından daha sıcak olması güneşin manyetik alanıyla ilgiliydi değil mi?
Dediğiniz bir kuram. Ayrıntısı için tıklayınız.