Bu birleştirilmiş görüntü ünlü “Yüzüklerin Efendisi” romanındaki kötü niyetli karakterin gözünden esinlenerek gökbilimciler tarafından “Sauron’un Gözü” olarak adlandırılan NGC 4151 sarmal gökadasının merkezi bölgesini gösteriyor. Görüntü Chandra ile alınan X-ışınları görüntüsü (mavi) ve La Palma’daki Jacobus Kapteyn Teleskopu’na takılan pozitif yüklü hidrojen iyonlarını (H II) gösteren (sarı) görüntülerle birleştirilmiştir. Gözü çevreleyen kırmızı renk ise nötr hidrojen iyonlarını gösteren radyo dalgalarıyla alınmış görüntüdür. Bu nötr hidrojen yapısı merkezin yakınında olan ve gökada merkezine düşen madde içerir. Kırmızı bölgenin üzerinde yer yer görülebilen sarı noktalar ise yakın zamanda oluşmuş yıldızların olduğu bölgeleri gösterir.
Yeni yapılan bir çalışma gökadadan gelen x-ışınlarının merkezdeki süper kütleli karadelik nedeniyle oluşan bir patlama sonucunda oluştuğunu gösteriyor. Bu fikir alınan x-ışınları görüntüsünde sağ alttan sol üste doğru uzanan mavi çizgilerden doğru ortaya çıktı. H II iyonlarının kaynağı ise karadeliğin solunda sarı yayın merkezinde yer alıyor.
|
|
|
|
X-Işını yayılmasına sebep olarak iki farklı olası olay öne sürülüyor. Birinci olasılık merkezdeki karadeliğin 25 000 yıl (Dünya zamanına göre) hızla büyümeye başlaması ve üzerine düşen maddenin ışıma yaymasıdır. Bu sırada maddeden kopan elektronlar iyonlaşmış atomlarla birleşince x-ışını yaymaya başladılar.
İkinci olası olay ise karadeliğe düşen maddeyle ilgili. Bu olayda karadeliğin çevresinde yığılmış halde duran diskteki madde yığını karadeliğe düşerken güçlü bir enerji çıkışı gerçekleştiriyor. Bu da diskin ısınarak x-ışınları yaymasına neden oluyor. Bu olayın ise 100 000 yıl içinde gerçekleştiği öne sürülüyor. Her iki olası düşünce deneyinde de karadelik tarafından gerçekleşen yüksek enerjili durumun karadeliğin ömrünün % 1’ine denk gelen zamanda yani yakın zamanda gerçekleştiğini söylüyor.
NGC 4151 bizden 43 milyon ışık yılı uzaklıkta olmasına karşılık, merkezinde sürekli büyüyen bir karadelik olan en yakın gökadadır. Bu nedenle aktif karadeliği ve onu çevreleyen gaz arsasındaki ilişkiyi incelemek için iyi bir model oluşturuyor.
