NASA’ nın Cassini uzay aracı verileriyle Satürn’ün altıgen şekilli kuzey kutbu çevresindeki jet akımını gösteren yüksek çözünürlüklü bir film elde edildi.
Renk filtreleri kullanılarak elde edilen türünün ilk altıgen filmi, Satürn’ün tam üzerinden 70 derece aşağıya kadar olan kutup bölgesini gösterir. Tamamı 30.000 kilometreyi kapsayan altıgenin merkezinde dönen büyük fırtına (saatte 320 kilometre) dalgalı bir jet akışıdır. Güneş Sisteminde başka hiç bir yerde böylesine sürekli hava hareketi yoktur.
Kaliforniya Teknoloji Enstitüsü’nden Andrew Ingersoll: “Altıgen hava benzer özelliklerin toplandığı oldukça istikrarsız ve bol fırtınalı hava akımıdır. Dünya’da büyük bir kasırga ortalama bir hafta sürerken buradaki fırtına yıllardır devam etmektedir. Belki de yüzyıllardır” diyor.
Dünya’daki hava hareketliliği yeryüzü şekillerinden veya buzullardaki sürtünmeden dolayı kesilir. Gökbilimcilere göre Satürn’deki altıgen fırtınanın dev gezegende katı yüzeylerin az olması ya da olmamasıyla ilgili.
Altıgen, Güneş tarafından 2012 yılında aydınlatmaya başladığından bu yana daha net görmeye başlaladık. Cassini bilim insanlarının altıgen üzerindeki bulutların hareketliliğini gösteren yüksek çözünürlüklü görüntüler, aracın kameralarıyla 10 saatlik zaman diliminde alındı.
Kutup çevresindeki fırtınayla birlikte altıgene ters yönde dönen küçük girdaplar da görüldü. Girdapların bazıları sanki yarış pistindeymişler gibi jet akışlarıyla birlikte hareketlendi. Bu girdaplar yaklaşık 3500 kilometrelik alana yayıldı ki bu şimdiye kadar kaydedilmiş Dünya’daki en büyük kasırgadan iki kat daha büyüktür.
Sise neden olan daha küçük parçacıklar -iç ve dış altıgende farklı renkle gösterilmiş- atmosferdeki diğer parçacıklarla etkileşimini göstermek için farklı bir işleme tutulmuştur. Görüntü bu sayede analiz edilebilmiştir.
NASA’nın Jet İticileri Laboratuarı’ndan Scott Edgington: “2017 yılıyla birlikte Satürn’ün kuzey kutbunda yaz dönümü başlayacağından kutbun aydınlanma şartları da değişecek. Böylece hem altıgenin içinde ve sınırlarında hem de dışında oluşacak değişiklikleri izleyebileceğiz” diyor.
Satürn ve uydularını gözlemek için 1997 yılında fırlatılan Cassini 1 Temmuz 2004’te Satürn’e ulaştı. Cassini’nin 2017 yılının Eylül ayına kadar görevini sürdürmesi planlanıyor.
