Cassini uzay aracı Satürn halkası içinde uydu olması muhtemel yeni bir oluşum gözledi. Bu gözlem gezegenin bilinen uydularının oluşumuna da ışık tutabilir.
Cassini’nin 15 Nisan 2013 tarihinde dar açılı kamerasıyla elde ettiği görüntülerde Satürn’ün A halkasının kenarında bir bozulma olduğu saptandı. Bu bozulma ya da tedirginlik sonucunda diğerlerinden yüzde 20 daha parlak ve 1200 km uzunluğunda ve 10 km genişliğinde bir yay belirdi. Bilim insanları ayrıca genellikle düzgün olan halkalara göre bu halkanın kenarında alışılmadık derecede tümsek bölge farketti. Bilim insanları bunun yakındaki bir cismin kütleçekim etkisinin bir sonucu olduğuna inanıyor. Gözlemle ilgili ayrıntılar Icarus dergisinin 14 Nisan 2014 sayısında yayınlandı.
Sadece büyüyen bir cisim değil parçalanan bir cisim olabileceği üzerinde de duruluyor. Ancak bulutlarla sarılı Titan ve yüzeyinin altında okyanus olduğu düşünülen buzlu uydu Enceladus’un büyük halkalar içinde oluşarak daha sonra dışa doğru hareketlendiği düşünülüyor. Ayrıca Güneş Sistemi’ndeki Dünya ve diğer gezegenlerin oluştuktan sonra şimdiki yörüngelerine kavuşmak için hareketlendikleri düşünülür.
Londra’daki Queen Mary Üniversitesi’nden Carl Murray: “Daha önce böyle bir şey görmemiştim. Bir cismin oluştuğu halkaları terk ederek tek başına bir uydu olarak doğum sürecini bitirdiğini gözlüyor olabiliriz” diyor.
Şimdilik Peggy adı verilen cisim görüntüde görülemeyecek kadar küçük. Bilim insanları uydunun yaklaşık 1 kilometre çapında olduğunu düşünüyor. Satürn’ün buzlu uydularının gezegene yakınlığı büyüklüğüne göre değişir –büyük olanlar daha uzak. Satürn’ün halkalarını oluşturan parçacıklar gibi uydularının birçoğu da buzdan oluşmuştur. Bu gerçekler ve diğer göstergeler eşliğinde araştırmacılar son zamanlarda halka parçacıklarından oluşan ya da olan uydularla birleşen cisimlerin dışa doğru hareket ettiğini öne sürüyor.
NASA’nın Jet İticileri Laboratuarı’ndan Cassini Projesi bilim ekibi üyesi Linda Spilker: “Küçük bir uydunun olası doğumuna tanıklık etmek heyecan vericidir” diyor. Cassini şu an A halkasına yakın olan Peggy’yi 2016’da halkadan yeterince uzaklaştığında daha net gözleyebilecek.
Satürn’ün halkaları büyük bir olasılıkla Peggy ile birlikte artık uydu oluşumunu tamamlayacak. Yine de bu süreci gözlemek için daha fazla gözlem yapmak gerekiyor.
“Kurama göre Satürn büyük uyduları oluşturma yeteneğine sahip büyük bir halka sistemine sahiptir. Halka sınırlarında geçmişte oluşan uydular daha sonra büyüklüklerine göre uzaklaşmıştır” diyor Murray.
