NASA’nın Cassini uzay aracı Güneş Sistemi’nin ötesinden gelen soluk ve yabancı tozu tespit etti. 2004 yılından bu yana Satürn Sistemi’ni inceleyen Cassini’nin ölçtüğü buzca zengin milyonlarca toz tanelerinin büyük bir kısmı Enceladus kaynaklı olmasına karşılık küçük bir kısmı dış kaynaklı.
Cassini’nin ölçtüğü sayısız toz tanecikleri arasında birkaçının -sadece 36 tane- farklı yapıda olduğu görüldü. Bu toz tanelerinin yıldızlararası ortamdan Güneş Sistemi’ne girdiği sonucuna ulaşıldı.
Güneş Sistemi’ndeki yabancı tozun varlığı ilk kez 1990’lı yıllarda ESA/NASA Ulysses görevi ile fark edilmiş ve ardından NASA’nın Galileo uzay aracı tarafından onaylanmıştı. Bunlar Güneş Sistemi’nden ayrı bir yönde ve hızda dolaşmaktadır. Toz taneleri geldikleri yöne doğru izlenerek yıldızlararası ortamdan geldikleri fark edildi.
ESA’dan Cassini bilim ekibinden Nicolas Altobelli: “Keşfedildiklerinden bu yana Cassini’nin Satürn Sistemi içerisinde bu tozları bulacağını umuyorduk. Sadece doğru yöne bakması gerekiyordu. Gerçekten de Satürn Sistemi’ndeki yerel tozlara göre daha yüksek hızda ve farklı yönde hareket eden birkaç toz tanesini yakaladı” diyor.
Satürn Sistemi içindeki minik toz taneleri Güneş ve gezegenlerin kütle çekimi nedeniyle Güneş Sistemi içinde bir yerde hapsolamayacak şekilde, saatte 72.000 km hızda hareket ettiği görüldü.
NASA’nın Jet İticileri Laboratuvarı’ndan (JPL) Cassini araştırmacısı Marcia Burton: “Cassini’deki aletler sadece toz ölçümü değil, diğer tüm görevleri de başarıyla bitirdiği için sevinçliyiz” diyor.
Bundan daha önemlisi Cassini, Ulysses ve Galileo’nun tersine bu minerallerin özel bir karışım olduğundan çok, tozun bileşiminin analizini yapmayı başardı. Buna göre tozun içinde magnezyum, silisyum, demir ve kalsiyum gibi mineraller bulunuyor. Ancak sülfür ve karbon gibi elementler ortalama değerlerden daha az orandadır.
Heidelberg Üniversitesi’nden Frank Postberg: “Kozmik toz bir yıldızın ölmesiyle üretilir. Evrendeki yıldız türlerinin geniş yelpazesinden dolayı toz türlerinin büyük bir aralığı kapsaması beklenen bir sonuçtur” diyor.
Yıldız tozu taneleri Güneş Sistemi’nin doğumundan bu yana bazı meteorlarda kendilerine yer bulmuşlardır. Genellikle bozulmamış olan bu eski yapıların bileşimleri çeşitlidir. Ancak şaşırtıcı bir şekilde Cassini’nin tespit ettiği toz taneleri böyle değil. Görünüşe göre bu toz taneleri yolculukları boyunca yüzeyleri başka maddelerce kaplanmış.
“Cassini’nin uzun süreli gözlemleri bu tozların Güneş Sistemi dışı kaynaklı olduğunu doğruladı. Cassini‘yi uzaydaki bir mikro-laboratuvar gibi kullandık ve bunda da başarılı oldu” diyor Altobelli.
