Geçtiğimiz aydan bu yana Ceres’in çevresinde dolanan Şafak, cüce gezegenin yüzey farklılığını gösteren renk haritasını üretti. Yüzey morfolojisi ve renk çeşitliliği Ceres’in yüzeyinin oldukça hareketli olduğu anlamına geliyor.
Kaliforniya Üniversitesi’nden Chris Russell: “Cüce gezegen tarihsel süreci içinde değişimler göstermiş olmalı. Farklı bölgelerde farklı malzemeler olması bu sonuca ulaşmamızı sağlıyor. Renk dağılımı yüzeydeki hareketliliği anlatıyor” diyor.
Şafak bir cüce gezegen yörüngesine giren ilk uzay aracı oldu. 6 Mart’ta Ceres’in yörüngesine giren Şafak (Dawn), daha önce 2011-2012 arasında, 14 ay boyunca dev asteroit Vesta’yı incelemişti. Ceres incelemesi yeni başlamasına karşılık İlk izlenimlere göre Vesta ile oldukça farklı yapısı olduğu seziliyor. Vesta kuru bir yüzeye sahipken Ceres’in yüzeyinin % 25’inin buzlu madde olduğu düşünülüyor. Bilim insanları Vesta ve Ceres verilerini karşılaştırarak Güneş Sistemi’nin nasıl oluştuğunu anlayacaklarını ümit ediyor.
Ceres’in yüzeyi beklendiği gibi bol kraterli olmasına karşılık sanılandan daha az sayıda büyük kraterlere sahip. Ayrıca kuzey yarıkürede birbirine yakın iki parlak komşu nokta bulunuyor. Uzay aracı 23 Nisan’dan itibaren yüzeye 13.500 km yaklaşacağı için daha net görüntüler iletecek. Böylece yüzeyin daha ayrıntılı görüntülerine ulaşılacak.
Şafak’ın üzerindeki görünür ve kızılötesi tayfölçeri yardımıyla araştırmacılar Ceres yüzeyini optik ve kızılötesi ışık altında inceleyebilmekte ve sıcaklık dağılımını belirlemektedir. Ön incelemeye göre farklı bölgelerdeki parlak noktalar farklı yapıya sahip olabilir.
NASA’nın Hubble Uzay Teleskopu’nun elde ettiği görüntülere bakan gökbilimciler ilk etapta 10 parlak bölge belirledi. Bu bölgeler Ceres’deki diğer alanlara göre daha parlak olduğundan dikkat çekmişti. Parlaklık sıcaklığı temsil ettiğinden Ceres’in koyu görünen alanları parlak noktalara göre daha soğuk olmalıdır.
Ceres’in bu büyülü parlak noktalarının kökeni henüz bilinmiyor. Ceres’teki parlak çiftin yaklaşık 92 km genişliğindeki krater olduğu görülmekte. Şafak, Ceres yüzeyine yaklaştıkça daha net ve ayrıntılı görüntüler üretebilecek.
Çok guzel yazmissiniz.