Tarihler 19 Ekim 2017’yi gösterirken Hawaii Üniversitesi Haleakala Gözlemevi sıradan bir gözlem hazırlığı içindeydi. O gün önemli bir gelişmeye tanıklık olacağını bilmeyen gökbilimciler Pan-STARRS1 teleskopunu gökyüzüne yönlendirdiler. Amaçları neydi bilmiyorum ama ilginç bir cisim keşfettiler: Güneş Sistemine ait olmayan sıra dışı bir şey!
Keşfin ardından gelişmiş teleskoplar cisme yönlendirildi. Bir yığın gözlem zamanı ismi daha sonra ‘Oumuamua olacak cisme ayrıldı. Cisim hakkında veriler birikmeye ve hakkında da çeşitli fikirler ortaya atılmaya başlandı. Elbette bildiğimiz üzere değerli basınımız böylesi olayları sadece işine geldiği ve insanları yanıltabileceği ölçüde kullanmaya gayret gösterdi. Neyse…
İşe önce cismin bu ilginç ismiyle başlayalım. Bu isim Hawaii dili uzmanları Ka’iu Kimura ve Larry Kimura tarafından konuldu. İsim genel olarak çok uzaktan ya da geçmişten gelen izci ya da elçi anlamındadır. İlk “mua” uzak ve ikinci “mua” ise “önce” anlamındadır.
Cisme ait ilk veriler anlamsızdı. Böyle olunca kim/ler ortaya çıkar: uçan daireciler elbette. Cismin sistemimizi yakından görmek isteyen “uzaylılarca” yollandığı teranesi ortalıkta dolaşmaya başladı. Bu fikre sıcak bakan bilim insanları da yok değildi hani; saklamayın kendinizi. 14 kişiden oluşan uluslararası bir ekip tüm verileri isteyerek bilimsel açıdan (filmsel değil bilimsel!) inceleyerek son noktayı koydu: saçmalamayın, bu cisim gerçek bir doğal kökenli kaya.
Elbette böylesi sıra dışı özellikleri olan bir cisim Güneş Sistemimizde yok. –Acaba?- bilim insanları verilerin bütününü görmeden açıklama yapmayı uygun görmedikleri için beklediler. “Azcık sabredin” dediler. Sonuçta bunun uzay aracı değil bildiğimiz madde oluşumu ile gerçekleşen bir süreçe uğrayan kaya olduğunu belirlediler.
ABD ve Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden oluşan 14 kişilik gökbilimci ekibinin amacı hem ‘Oumuamua’nın ne olduğunu belirlemek hem de uzay aracı olduğu savını sürenlerin tezini incelemekti. Yani araştırmacılar öyle her şeyi ellerinin tersiyle itmediler. “Bir bakalım” dediler.
‘Oumuamua’nın bazı özellikleri Güneş Sistemimizdeki cisimlerle tutarlı. Yani malzeme belli. Cismin başka bir yıldızın çevresinde dolanan dev gaz gezegen tarafından dışarı atıldığı fikri de benimsendi.
Ekip ayrıca ‘Oumuamua’nın Güneş Sistemini terk ederken hız kazandığını ileri süren bir makaleyi de inceledi. Böylesi, bir davranışı kuyrukluyıldızlarda görürüz. ‘Yandım Allah’ deyip adeta Güneş’ten hızla uzaklaşmak isterler. Buna rağmen araştırmacılar ‘Oumuamua’da kuyrukluyıldız davranışı yani ivmelenmeyi gerçekleştirecek gaz ve toz emisyonları bulamadılar. Bu da aslında ‘Oumuamua’nın sanılanın aksine yüksek bir ivmeyle hızlanmadığını ve az miktarda gaz ve tozu saçtığı anlamına gelir.
Ekip bir de cismin ‘evden kaçma’ sorununa el attı. Cisim bir gaz devi tarafından evinden atılmış olabilir. Bu mantıklı bir fikir. Güneş Sistemindeki Oort bulutunun varlık nedeni mesela Jüpiter’dir. Çevresinde çöp dahi istemeyen Jüpiter irili ufaklı cisimleri dışarı süpürmüştür. Buna rağmen buluttan bazı cisimler hâlâ ısrarla Güneş’i merak edip içeri süzülmeyi başarabiliyor ki bunlara kuyrukluyıldız deniyor.
Ekibe göre ‘Oumuamua Güneş Sistemini ziyaret eden keşfedilmiş ilk cisim olma unvanını hak etti. Yani öyle sistemin dışından bir yerlerden bizi merak edip araştırma amaçlı yollanan bir uzay gemisi falan değil (bu arada uzay gemisi nedir, bilen var mı?). ‘Oumuamua kendine has özellikleri olan, şimdiye kadar gördüklerimize benzemeyen bir cisim. Ama her keşfettiğimiz şey bizim için sürpriz değil mi zaten?
‘Oumuamua ile ilgili haberler için tıklayınız.
Haberin asıl hali için tıklayınız.
Değerli hocam haberde çok atıfta bulunmuşsunuz. Size hak vermemek elde değil. Özellikle Türk basın ve yayım organlarında Astronomi ile yakından alakası olmayan insanlar haber yapıp halkı yanlış bilgilendiriyorlar. Son zamanlardaki ”Tıkla-Yemle” taktiği maalesef neredeyse her haber sitesi tarafından uygulanmaya başladı. Bu ülkemizin bilim ve teknikte ne kadar gerilediğimizin göstergesi olsa gerek.
omuamua sizinde belirttiğiniz gibi uzay gemisi olabilirmi?mümkün değil görüntü net kaya parçası.yıldızımızın çekim gücünün ne kadar etkili olduğu kesin.sistemden çıkabilir.inşallah omuamua ya bir uzay aracı indirebilirlermi?hubble inceliyebilirmi?bekleyip görelim.