Gökbilimciler bir yandan ötegezegen ararken diğer taraftan bunların çevresinde dolanan öteuydularını da keşfetmek için büyük uğraş veriyor. Yeni bir çalışmada iki ötegezegene ait olasu uydularının yaşam için elverişli olabildiği vurgulandı.
Almanya Leibniz Enstitüsü’ndeki Potsdam Astrofizik’den René Heller ve Washington Üniversitesi ile NASA Astrobiyoloji Enstitüsü’nden Rory Barnes tarafından yürütülen çalışma Astrobiology’nin Ocak sayısında yayınlandı.
Şimdiye kadar keşfedilen 850 dolayındaki ötegezegenin -Güneş Sistemi dışındaki gezegenler- çoğu Jüpiter benzeri dev gaz gezegenlerdir. Bunlardan birkaçı karasal yüzeye sahip ve yıldızının yaşanabilir bölgesi içindedir. Yaşanabilir bölge yaşam için olağan sıcaklığı ve sıvı suyu barındıran bölgeye verilen addır.
Heller ve Barnes, bu gezegenlerin olası uydularının yaşamı olanaklı kılan yapıda olup olmadığını irdeledi. Henüz bir öteuydu keşfedilmemesine karşılık onların olmadığı da düşünülemez.
Genellikle kendi gezegenine kilitli dönmesi beklenen uyduların yüzey yapısının bağlı olduğu gezegenden farklı olabilir. Böylece Dünya-Ay ikilisi gibi küçük sistemler evrende çokça bulunabilir. Bundan başka uyduların iki ışık kaynağı vardır: biri yıldızı diğeri de gezegeni. Bıu da onların üzerinde iklimlerin değişim gösterebileceği anlamına gelir. “Böylesi bir öteuydu üzerinde duran bir gözlemcinin gece-gündüz deneyimi Dünya’da olandan çok daha farklı olacaktır. Örneğin öğleyin oluşacak yıldız tutulması ortalığı zifiri karanlığa çevirebilir” diyor Heller.
Heller ve Barnes öteuyduda yaşamın ortaya çıkmasındaki etkenlerden biri olan ısıyı da düşündü. Ay güçlü gel-gitlerin etkisiyle de bir mikta ısınır ve bu doğal bir enerji kaynağıdır. Öteuydunun da gezegeni arasında oluşacak güçlü gel-gitler böylesi ısınmaya hatta yüzeydeki suyu kaynatıp felaket bir sera etkisine bile neden olabilir.
Araştırmacılar bir gezegene yaşamı destekleyecek ölçülerde yakın olan bir öteuydu hayal etti. “elbette öteuydular için yaşam alanı diye bir tanımlama yoktur. Yaşam alanı sadece gezegenler için geçerlidir. Ama bir ötegezegenin yaşam alanı bundan biraz farklıdır” diyor Barnes.
NASA’nın Kepler Uzay Teleskopu’nun hassas fotometrik ölçümleri ile Mars ya da Dünya büyüklüğünde öteuydu bulunmasına yardımcı olabilir. 2009 yılında göreve başlayan teleskopla 2012’de ilk öteuydunun keşfedilmesi için çalışılıyor.
