ESO’nun Şili’de bulunan La Silla Gözlemevi’ndeki 2.2-metrelik MPG/ESO teleskopu parlak yıldız kümesi NGC 3532’nin bu zengin renklerle süslenmiş görüntüsünü elde etti. Kümedeki yıldızlardan bazıları halen sıcak mavimsi renklerde ışıldarken, çoğu büyük kütleli yıldız kırmızı dev yıldızlara dönüşerek turuncu renk tonlarında parlamaktadır.
NGC 3532 Karina takımyıldızı doğrultusuna yaklaşık 1300 ışık-yılı uzaklıkta bulunan parlak bir açık kümedir. Resmi olmayan ismiyle Dilek Çeşmesi Kümesi olarak bilinir, ve bir kuyuya atılarak etrafa dağılan gümüş paraları andırmaktadır. Ayrıca Futbol Kümesi olarak da anılmaktadır, ancak bu Atlantik kıtasının hangi bölgesinde yaşadığınıza bağlı olarak değişmektedir. İsmini oval şeklinden almaktadır, rugby oyunu oynayan ülkelelerin vatandaşlarınca bir rugby topuna benzetilmektedir.
Bu çok parlak yıdız kümesi güney yarımküreden çıplak gözle kolayca görülebilmektedir. Fransız gökbilimci Nicolas Louis de Lacaille tarafından keşfedilen küme 1752 yılında Güney Afrika’dan gözlenmiş olup üç yıl sonra 1755 yılında kataloglanmıştır. Tüm gökyüzündeki en dikkat çekici açık yıldız kümelerinden biridir.
NGC 3532’nin gökyüzünde kapladığı alan neredeyse Dolunay’un iki katı kadardır. 1830’larda Afrika’nın güneyinde kaldığı sırada John Herschel tarafından gözlenmiş olup, kümede birçok yıldız çifti bulunmuştur, bu nedenle çift-yıldız-zengini-küme olarak açıklama düşülmüştür. NGC 3532 ayrıca NASA/ESA Hubble Uzay Teleskopu tarafından 20 Mayıs 1990 tarihinde gözlenen ilk kaynaktır.
Bu yıldız grupları yaklaşık olarak 300 milyon yaşındalar. Bu da onları açık yıldız kümesi ölçümlerine göre orta-yaşlı yıldızlar haline getiriyor [1]. Orta kütledeki küme yıldızları mavi-beyaz renklerde parlamaya devam ederken daha büyük kütleli yıldızlar şimdiden yakıtları olan hidrojen maddelerini tüketerek kırmızı dev yıldızlar haline geldiler. Sonuç olarak küme hem mavi hem de turuncu yıldızlar bakımından zengin bir hale geldi. Aralarında en büyük kütleye sahip olan orjinal kümenin yıldızları ise çoktan yaşamlarının sonuna gelerek uzun süre önce süpernova olarak patladılar. Kümede ayrıca oldukça sönük ve düşük kütleli yıldızlar da bulunuyor ve bunlar daha uzun yaşamakla birlikte sarı ve kırmızı tonlarda parıldıyorlar. NGC 3532 toplamda 400 kadar yıldızdan oluşuyor.
Samanyolu’nun zengin kısımlarından olan bu arka fondaki gökyüzü yıldızlar bakımından oldukça kalabalıktır. Görünür haldeki parıldayan bazı kırmızı gazların yanısıra burada hemen göze çarpmayan toz şeritleri de daha ötedeki yıldızların görüntüsünü engellemektedir. Bunlar muhtemelen kümenin kendisine bağlı değiller çünkü küme çevresindeki maddeyi temizleyecek kadar yaşamış durumda.
NGC 3532’nin bu görüntüsü ESO’nun La Silla Gözlemevi’ndeki Geniş Alan Görüntüleyicisi ile Şubat 2013’te alınmıştır.
Notlar
[1] Güneş’in birkaç katı kadar kütleye sahip olan yıldızlar sadece birkaç milyon yıl yaşam süresine sahiptirler, Güneş’in on milyar yıl kadar yaşaması bekleniyor ve düşük kütleli yıldızlarınsa yüz milyarlarca yıl — Evren’in şimdiki yaşından çok daha fazla süre.
ESO-Türkiye (Arif Solmaz, Çağ Üniversitesi Uzay Gözlem ve Araştırma Merkezi, Mersin)
