Odyssey’den Mars Rekoru

NASA’nın Mars Odyssey uzay aracı önümüzdeki hafta bir rekora imza atacak. Araç önümüzdeki hafta Mars’ta en uzun süreli görev yapan araç olacak.

Odyssey 24 Ekim 2001 tarihinde Mars yörüngesine girmişti. Araç 15 Aralık’ta Mars’taki 3340. gününü devirecek. Daha önceki rekor Mars’ta 11 Eylül 1997 ile 2 Kasım 2006 tarihleri arasında görevde kalan Mars Küresel Araştırma aracına (Global Surveyor) aitti.

Mars Odyssey göreve başlamasından birkaç ay sonra Mars yüzeyinin altında su buzu olduğunu kanıtladı. 2004’te de gelecekte astronot görevleri için gerekli olan ışınım (radyasyon) ölçümlerini tamamladı. Araç göreve başladığı tarihten bu yana verilen görevleri başarıyla yerine getirdi.

NASA’nın Jet İticileri Laboratuarı’ndan (Jet Propulsion laboratuarı-JPL) Odyssey görevinden sorumlu ekip üyelerinden Jeffrey Plaut: “Neredeyse tüm gezegeni kapsayan yüksek çözünürlüklü haritalar oluşturduk” diyor.

Söz konusu haritalar araçta bulunan ve Arizona Devlet Üniversitesi (Arizona State University) tarafından üretilen Isıl Yayılma Görüntüleme Sistemi (Thermal Emission Imaging System-THEMIS) ile elde dildi. NASA en uzun ömürlü Odyssey kutlamaları için http://www.nasa.gov/mission_pages/odyssey/images/all-stars.html adresinde aracın çektiği görüntüleri gösteren bir sunum hazırladı.

Odyssey Mars kutuplarında kış aylarında oluşan karbondioksit döngülerini de gözledi. “Bu bilgilerin her yıl alınması nedeniyle karşılaştırılması kolay olmaktadır” diyor Plaut.

Odyssey’nin uzun süreli ömrü diğer araçlarında işine yaradı. NASA’nın Mars Araştırma Gezgini (Mars Exploration Rovers), Spirit ve Opportunity için zaman zaman Odyssey iletişim aracı olarak kullanıldı. NASA’nın Anka Kuşu (Phoenix) aracından gelen bilgiler yine Odyssey üzerinden Dünya’ya ulaştı. NASA’nın yörünge araçları Mars Global Surveyor, Mrs Odyssey ve Mars Yörünge Kaşifi (Mars Reconnaissance Orbiter) olmuştur.

“Bugün aracı yapanlar ve araç sayesinde yüzlerce keşif  yapılmasını sağlayanlar büyük gurur duyuyor” diyor Bob Berryi. Berry Locheed Martin Uzay Sistemleri’nde Odyssey porgramı yöneticisidir.

Odyssey’nin Mars keşifleri 2002’nin başlarında gezegenin yüksek enlemlerindeki yüzeyin altında hidrojeni tespit etmesiyle başladı. 2008 yılında bunun donmuş sudan kaynaklandığı Anka Kuşu ile onaylandı.

Araç aynı zamanda gezegende bulunan elementlerin dağılımını da elde etti. Bunun için araçtaki Gama ışını tayfölçeri (Gamma Ray Spektrometre) kullanıldı. Araca katkı sağlayan ajanslardan Rus Havacılık ve Uzay Dairesi ise araca yüksek enerjili nötron algılayıcısı ekledi.

Gelecekte Mars’a yapılabilecek insanlı uçuşlar için ışınım miktarı da ölçüldü.
Odyssey hala görevinin başında ve sorunsuz bir şekilde bilgi göndermeye devam ediyor. Araç için şimdiden gelecek görevleri planlandı bile. 2012’de Mars’a indirilecek olan Merak (Curiosity) robotu için gerekli iletişimi sağlamakla görevlendirilecek.

Odyssey aracının ilettiği görüntüler için tıklayın.

Yorum: Umarım bizim de ileride böyle gurur duyacağımız teknolojik araçlarımız olur da tüm Dünya ilgi ve gıptayla burada bizim yaptığımız gibi bizi izlerler.

Kaynak: NASA-JPL

Tüm Mars görevleri çizelgesi için tıklayınız.