Mars, güney kutbunda buz katmanının altında sıvı su keşfedilmesiyle yine gündeme oturdu. Kızıl gezegeni yaşama uygun duruma getirmek için neler yapılabileceği tartışılıyor. Burada birkaç önemli nokta yer alıyor. Birincisi atmosfer basıncının çok düşük olması, ikincisi ve en önemli olanı Mars’ın bir manyetik alanının olmaması. Manyetik alanın olmaması atmosfer iyileştirmelerinin güneş rüzgârlarıyla yok olmasını sağlayabilir. Atmosferin iyileştirilmesine yönelik fikirlerse ardı ardına geliyor. Yeni bir çalışma bunun pek mümkün olmadığını ortaya çıkardı.
Nature ’de yayınlanan bir araştırmaya göre Mars’ı yaşama uygun hâle getirme bir hayal. Çalışma karbon dioksit (CO2) temel alınarak yapıldı. Mars atmosferinde CO2 bulunuyor ama çok az. Yine yüzeyde özellikle kutuplarda gözlenen beyaz madde buz değil CO2 ‘oluşturduğu kuru buz. Ayrıca kaya ve toprağa sıkışmış durumda da yer alıyor.
Bol miktarda CO2 olması tüm hayalleri ateşliyor. Bunu ortaya çıkarmak ve atmosfere salarak bir sera etkisi oluşturmak özellikle Space X’in kurucusu Elon Musk’in hayali. Musk bunun için bir nükleer bomba kullanılmasını bile önerdi.
Ancak Colorado Boulder Üniversitesinden Mars uzmanı Bruce Jakosky ve Kuzey Arizona Üniversitesinden Cristopher S. Edwards’ın gerçekleştirdiği yeni çalışma ile gezegenin özelliklerini değiştirecek kadar karbon dioksit olmadığı hesaplandı. Çalışmada NASA’nın MAVEN atmosferik sondası, Odyssey ve Mars Reconnaissane uyduları ile , ESA’nın Mars Express uydusu verilerinden yararlanıldı.
Mars’ın değişimi için fikirler
Makale tartışılan iki yaklaşıma baktı. Birincisi Mars atmosfer basıncının yüzeyde gezecek bir insanın giyeceği kaba bir astronot kıyafeti yerine basit bir solunum aparatı ile dolaşmasına yetecek kadar arttırılması idi. Diğeri ise yüzeyde sıvı su ve solunabilecek havayı tutabilecek kadar yoğun bir atmosfer oluşturulması.
Her iki senaryoda da bol miktarda CO2 gerekir. Kutuplarda yer alan buz bunun için yeterli değil. Buradaki CO2 ortaya çıkarılsa dahi atmosfer basıncı 15 milibara kadar çıkmaktadır. Dünya’da deniz seviyesindeki atmosfer basıncı 1000 milibardır. Tortul kayalardaki CO2 serbest kalırsa basınç ancak 12 milibar artar. Üstelik bu senaryoların hiç biri yapay bir manyetik alan oluşturulmadan bir işe yaramayacaktır.
Mars şu an soğuk ve neredeyse havası alınmış bir çöl görünümündedir. Muhtemelen de öyle kalacak.
Bu çalışma ile elde edilen sonuç Mars’ta bir üs kurulmasına engel değil. Bir cam fanus içinde yapay bir ortam oluşturulabilir. Ya da kuyruklu yıldızlar Mars’a yönlendirilerek gezegene çarpmaları ve böylece gaz ve suyun gelmesi sağlanabilir. Ancak tüm bunlar şu anki teknolojimizin çok ötesinde.
Üzgünüz Elon Musk.
