Gökbilimciler erken evrende ısınma olduğuna ilişkin kanıtlar elde etti. Buna göre gökadalar arasındaki sıcaklığı ölçen bilim insanları evrenin şimdiki yaşının onda biri ile dörtte biri zaman aralığında sıcaklığının arttığını belirledi. Bu kozmik iklim değişikliğinin nedeninin bu dönemdeki genç ve aktif gökadalardaki enerji üretimine bağlanıyor.
Cambridge Üniversitesi’nden Gökbilimci George Becker: “Evren tarihinin başlarında maddenin büyük bir kısmı yıldızlar ya da gökadalar şekline bürünmemişti. Tam tersine tüm alanı dolduran gaz ve toz bulutu halindeydi” diyor ve ekliyor: “Kuasardan gelen parlak ışık gökcismi ile bizim aramızdaki gaz nedeniyle emiliyor ve gaz ısınıyor. Böylece elimize fazla verinin ulaşmasını engelliyor.”
Gökbilimciler 10 milyar ışık yılı uzaklıktan kuasardan yola çıkan ışığı saptıyor. Işığın geçtiği her bulut kendi imzasını ışığa bırakır ve bu da fosil sıcaklığın ölçülmesini sağlar. Becker: “Tıpkı dünyadaki iklim değişiminin buz çekirdekleri ve ağaç halkalarından anlaşılması gibi. Gökcisminden gelen ışık evrenin iklim tarihi hakkında bilgiler sunar” diyor.
“Elbette evrendeki sıcaklık değişimlerini ölçmek dünyadaki değişimleri ölçmekten farklıdır. Büyük patlamadan 1 milyar yıl sonra sıcaklık 8000 derece olmuştu. 3,5 milyar yıl sonra ise 12 000 dereceye yükseldi.
Isınma sürecinin normal kozmik iklim modellerine uymuyor. Normalde evrenin soğuması beklenir. Çünkü evren genişliyor ve maddeler arasındaki uzaklığın artması nedeniyle evrenin soğuması gerekir. Evrendeki sıcaklık artışına bir şey neden olmuş olmalı? Ama ne?
Cambridge Üniversitesi’nde yeni kurulan Kavli Kozmoloji Enstitüsü’nden Martin Haehnelt: “Isınmanın nedeni kuasarlardır. Erken evrende oluşmuş kuasarlar merkezlerinde dev karadelikler bulunduruyordu. Bu cisimler çevrelerine büyük oranda morötesi ışınım yayar. Böylece gökadalar arasındaki gazın bundan etkilenmesi ile sıcaklık arttı” diyor.
Gökadalar arasındaki buluttaki bol miktardaki hafif unsurlardan olan helyum ısınma sürecinde etkin rol oynadı. Gökadalar arasındaki bulutu oluşturan diğer atomlar ve helyum atomları ile çarpışan morötesi ışık atomlardan elektron söktü. Helyumun görece azalmasına bağlı olarak evren soğumaya başladı. Gökbilimciler bu dönemin evrenin şimdiki yaşının dörtte biri zamanında iken yaşandığına inanıyor.
Çalışma Cambridge Üniversitesi’ndeki gelişmiş bilgisayarlarla alınan benzetimler ve Hawai’deki Keck Teleskopu yardımıyla gerçekleşti.
Kaynak: Science Daily
