Bu şaşırtıcı yeni görüntüde örümcek şeklindeki gaz ve toz küresi Lupus 4 aysız bir gecede karanlık bir bulut gibi arka fondaki yıldızları gizlemektedir. Şimdilik karanlık olsa da, bulutların içindeki Lupus 4 gibi yoğun madde hücrelerinde yeni yıldızlar oluştuğunda birden ışımaya başlayacaktır. Bu yeni görüntü ESO’nun Şili’deki La Silla Gözlemevi’nde bulunan 2.2-metrelik MPG/ESO teleskopu üzerindeki Geniş Alan Görüntüleyicisi ile alınmıştır.
Lupus 4, Kurt ve Cetvel takımyıldızlarının ortasında Yeryüzü’nden yaklaşık 400 ışık-yılı uzaklıkta yer almaktadır. Bulut kararsız bir yıldız kümesi olan Akrep-Erboğa OB oymağına (Hemen hemen aynı tür yıldızlardan oluşmuş, Samanyolu’nun seyrek yapılı genç kümelerinden her biri.) bağlı birkaç karanlık buluttan birisidir. Bir AB oymağı görece genç, bununla birlikte geniş bir şekilde yayılmış yıldızlar grubudur [1]. Yıldızlar dev bulut maddesi içerisinde ortak bir kökene sahiptirler.
Küme oluşumu ve Güneş’e en yakın gruplaşmayı oluşturan Lupus bulutlarından dolayı, yıldızların kendi yollarına gitmeden önce birlikte nasıl büyüdüklerini araştırmak için birincil hedef konumundadır. Gökadamızdaki çoğu yıldız gibi Güneş’in de benzer bir ortamda oluştuğu düşünülmektedir.
Amerikalı gökbilimci Edward Emerson Barnard 1927 yılında Lupus karanlık bulutlarının gökbilim literatüründeki ilk açıklamasını yapmıştır. Lupus 4’ün komşusu Lupus 3, son üç milyon yılda oluşmuş ve füzyon fırınlarının zirve sıcaklığında olduğu en az 40 bebek yıldızın varlığı nedeniyle, en iyi çalışılmış buluttur (Karanlığın Işığı). T Tauri yıldızları olarak bilinen bu genç yıldızların ana enerji kaynağı kütleçekimsel büzülme nedeniyle ortaya çıkan ısıdır. Bu, Güneş gibi yetişkin yıldızlara enerji sağlayan hidrojen ve diğer elementlerin füzyon sürecinden farklıdır.
Soğuk ve karanlık Lupus 4 bulutu gözlemlerinde sadece birkaç T Tauri yıldızı ortaya çıkmıştır. Yine bulut içindeki yoğun, yıldızsız madde özleri gelecekteki yıldız oluşumu açısından umut vaat etmektedir. Birkaç milyon yıl içerisinde bu öz gelişip T Tauri yıldızlarına dönüşecektir. Bu yönden Lupus 3 ve Lupus 4 karşılaştırıldıklarında öncekinin daha yaşlı olduğu görülüyor çünkü içeriğindeki maddenin yıldızlara dönüşmesi için daha çok zamana ihtiyacı vardı.
Lupus 4 içerisinde kaç tane yıldız parlamaya başlayacak? Söylemesi zor, çünkü Lupus 4 için kütle tahminleri değişim gösteriyor. İki çalışma Güneş’in kütlesinin 250 katında hemfikir olsa da, farklı bir yöntem kullanan bir başkasının tahmini 1600 güneş kütlesi civarına ulaşmaktadır. Her şekilde, bulut çok sayıda yıldızı meydana getirmeye yetecek kadar madde içermektedir. Yeryüzündeki bulutların yerini günışığının alması gibi, bu karanlık bulutlar da sonunda dağılacak ve parlak yıldız ışığına boyun eğecekler.
Notlar
[1] “OB” sıcak, parlak ve kısa yaşam süresine sahip O ve B tayf türündeki yıldızlar anlamındadır. Bunlar Samanyolu içerisinde ilerleyen geniş dağılımlı kümelerde parlamaya devam eden yıldızlardır.
ESO-Türkiye (Arif Solmaz, Çağ Üniversitesi – Uzay Gözlem ve Araştırma Merkezi, Mersin)
