NASA’nın Kepler ve Spitzer uzay teleskopları ile elde edilen verilerle hareket eden gökbilimciler Jüpiter benzeri Kepler-7b gezegenindeki bulutları görmeyi başardı.
Daha önce Spitzer verileriyle diğer yıldızların çevresinde dolanan gezegenlerin sıcaklık dağılımı haritası çizilmişti. Bu çalışmayla da ilk kez uzak bir dünyanın atmosferindeki bulutlara bakılmış oldu.
Cambridge Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden Brice-Olivier Demory: “Üç yıldan fazla süren Kepler ve Spitzer gözlemleri ile bu dev gaz gezegenin çok düşük çözünürlüklü haritasını oluşturmayı başardık” diyor. “Elbette Dünya’daki gibi okyanus ya da kıtaları görmeyi beklemiyorduk, ama bulutların yansıtıcı özelliğinden yararlanarak bu çalışmayı gerçekleştirdik.”
Kepler şimdiye kadar Güneş Sistemi dışında 150’den fazla ötegezegen keşfetti ve Kepler-7b keşfettiği ilk gezegenler arasındadır.
Kepler-7b’nin batı yarımküresinde parlak bir nokta görüldü ve gezegenin kaba bir haritası çizildi. Gelen verilerdeki parlak noktaların bulutlardan mı yoksa ısı değişimiyle mi gerçekleştiği sorusunu yanıtlamak için daha fazla gözlem gerekiyordu. Bu noktada Spitzer verilerine başvuruldu.
Kepler gibi Spitzer ile de bir gezegenin atmosferin hakkında bilgi edinebilir ya da yıldızın çevresinde dolanan gezegenin yörüngelerindeki düzeltmeleri yapabilirsiniz. Spitzer’in kızılötesi ışıkla yaptığı gözlemler sonucunda Kepler-7b’nin sıcaklığının 1100 ile 1300 Kelvin (yaklaşık 800-1000 C derece) arasında olduğu belirlendi. Ayrıca gezegen yıldızına sadece 0,06 astronomik birim (1 astronomik birim Dünya ile Güneş uzaklığıdır) olduğu hesaplandı. Kepler-7b yıldızı çevresindeki bir turunu sadece beş günde tamamlıyor. Kepler’in gördüğü ışık kaynağı ise bu sıcaklığa göre daha soğuk sıcaklığı gösterdi. Böylece gezegenin batı kısmında görülen parlak noktanın bulut olduğu sonucuna ulaşıldı.
NASA’nın Ames Araştırma Merkezi’nden Thomas Barclay: “Kepler-7b’de çok fazla ışık yansımasının nedenini bulutlara bağladık. Ancak gezegen atmosferindeki bulut desenlerinde fazla bir değişme göremedik. Bu da gezegenin son derece kararlı bir iklime sahip olduğu anlamına gelir” diyor.
Veriler Dünya gibi gezegenlerin atmosferini incelerken kullanılan benzer teknikleri kullanarak değerlendirildiği için önemli bir aşama kat edilmiştir.
“Spitzer ve Kepler ile birlikte trilyonlarca kilometre uzaklıktaki gezegenleri farklı dalga boylarındaki ışıkla görebiliyoruz. Bu çalışmayla birlikte sadece ötegezegen keşfetmekle kalmayıp artık bu gezegenleri daha ayrıntılı inceleyebileceğimiz bir noktaya geldik” diyor.
Kepler teleskopu bir gezegeni yıldızının önünden geçerken yıldızın ışığındaki azalmayı ölçerek keşfeder. Azalmanın miktarı gezegenin büyüklüğü ve yörüngesi hakkında bilgi verir.
http://eyes.nasa.gov/exoplanets sayfasındaki programı bilgisayarınıza yükleyerek 900’den fazla gezegeni 3D olarak görebilir ve onları keşfedebilirsiniz. Program düzenli olarak Kepler ve yer merkezli gözlem verileriyle güncellenmektedir.
