Uluslararası bir gökbilimci ekibi gökada merkezlerindeki süper kütleli karadeliklerin kütlesini ölçmek için yeni bir yöntem geliştirdi. Tek yapılması gereken karadeliklerin çevresinde dolanan karbonmonoksit moleküllerinin dönüş hızını hesaplamak. Yeni yöntemle çok fazla sayıda karadeliğin kütlesi hesaplanabilecek.
Gökadalardaki Devasa Karadelikler
Karadelikler güçlü kütle çekimleri nedeniyle ışığın bile kaçmasına fırsat vermeyen oldukça yoğun cisimlerdir. Dev bir karadelik bir milyon ile bir milyar güneş kütlesinde olabilir. Samanyolu dahil tüm gökadaların merkezlerinde bu süper kütleli karadeliklerin bulunduğu varsayılıyor. Gökadaların evrimi de bir bakıma bu karadeliklere bağlıdır.
Evrenin ilk gökadalarının zamanla değişime uğrayarak günümüz gökadalarını oluşturması, astofiziğin en aktif araştırma alanlarından biridir.
İlginç Bağlantı
Araştırma ekibinden Hertfordshire Üniversitesi Astrofizik Merkezi’nden Marc Sarzi: “Süper kütleli karadeliklerin kütlesi ile bulunduğu gökadanın kütlesi arasında dikkate değer bir ilişki yok ancak bu çalışmalar çok az sayıdaki örneğe dayanmaktadır. Şimdiye kadar sadece üç yöntemle süper kütleli karadeliklerin kütlesi ölçülebildi. Belirlediğimiz yeni yöntemle süper karadeliklerin gökadaların oluşumu sırasındaki aktif rolü ortaya çıkarılarak kütleleri belirlenebilir” diyor.
Süper Keskin Gözlü Teleskoplar
Avrupa Güney Gözlemevi (ESO)’nden Tim Davis: “Biz Birleşik Dizi Milimetre Dalga Astronomi Teleskopla (Combined Array for Research in Millimeter-wave Astronomy -Carma) gökadalardaki karbonmonoksit moleküllerini görebiliyoruz. Teleskopun keskin gözleri yardımıyla gökadanın merkezinde bulunan karadeliğin çevresinde pır pır eden gazı gözleyebildik. Bu gaz karadeliğin kütlesi ve ona olan uzaklığına göre belirli bir hızda döner. Her konumdaki gazın hızının belirlenmesi karadeliğin kütlesini ortaya çıkarabilir” diyor.
Carma gözlemleri oldukça zor, ancak Şili’de kurulumu devam eden ALMA (Atacama Büyük Milimetre Dizisi) teleskopu, bu yeni teknikle evrendeki yüzlerce gökadanın gözlemini daha kolay yapabilecek.
