Çevre ve hatta yaşam için riskli olan maddeler ‘tehlikeli’ olarak tanımlanır. Bu terimin bir gezegen için kullanıldığını düşünün. Böyle bir gezegende yıldızdan gelen şiddetli ışımalar hayatı kâbusa çevirebilir.
Hubble teleskopu ‘tehlikeli’ terimine giren gezegenlerin yıldızlarını HAZMAT (Habitable Zones and M dwarf Activity across Time) adlı bir program aracılığıyla izliyor. HAZMAT, yaşam alanını adeta cehenneme çeviren M cüceleri araştıran bir programdır.
M cüceler, gökadamızdaki en küçük, en bol ve en uzun ömürlü kırmızı cüce yıldızların astronomideki adıdır. HAZMAT programı ile yaydıkları morötesi ışımaya göre bu yıldızlar üç gruba ayrılmıştır: genç, orta ve yaşlı.
Kırmızı cücelerden yayılan ışıma, Güneş benzeri yıldızlara kıyasla daha parlak morötesi ışık yayar. Hubble’ın morötesi gözlem yeteneği ile bu yıldızlar incelenebilmektedir. Yıldız atmosferinde dolaşan ışımaların yıldızın yoğun manyetik alanları tarafından beslendiği düşünülmektedir. Dolaşma sonrası ışıma çok yoğunlaştığı zaman büyük miktarda enerji açığa çıkmaktadır.
Araştırma ekibi en küçük kırmızı cücelerin (yaklaşık 40 milyon yıl yaşında) yaşlı olanlara göre 100 ile 1000 kat daha enerjik olduğunu belirledi. Bu genç yaş aynı zamanda yıldızın çevresindeki gezegenlerin şekillendiği zamana denk gelir.
Gökadamızdaki yıldızların yaklaşık dörtte üçü kırmızı cücelerden oluşmaktadır. Dolayısıyla gökadamızdaki -sıvı su olabilecek bölge olarak tanımlanan- yaşam alanlarının büyük kısmı kırmızı cücelerde bulunmaktadır. Güneş’e en yakın yıldız olan Proxima Centauri adlı kırmızı cücede yaşam alanında Dünya büyüklüğünde bir gezegene sahiptir.
Bununla birlikte kırmızı cüceler aktif yıldızlardır ve atmosferdeki kimyaları gereği muhtemelen yeni doğan gezegenlerin atmosferlerini etkileyecek kadar yüksek enerjili morötesi ışıma üretirler.
HAZMAT programının hedefi ise düşük kütleli yıldızlar çevresinde dolanan gezegenlerin yaşam potansiyelini anlamaktır. Bu anlamda gezegen atmosferlerini incelemek önemli bir yere sahiptir.
Programın ilk bölümünün sonuçları Astrofizik Dergisinde yayınlandı. Bu çalışmada 12 genç kırmızı cüce ışıması incelendi. Bunlardan birinin çok yoğun ışıma yaptığı fark edildi. Gözlenen parlama Güneş’in şimdiye kadar yaydığı en şiddetli patlamadan daha güçlüydü.
Böylesi bir parlama yıldızın yakınındaki olası gezegenin atmosferini yakma gücündedir. Böyle bir gezegende yine de bu yaşamın bitmesi anlamına gelmeyebilir. Bizim algılayacağımız türde yaşam biçimi varlığını sürdürüyor da olabilir.
HAZMAT programının bir sonraki adımında ise 650 milyon yaşındaki orta yaşlı kırmızı cüceler var. Bundan sonra da en düşük kütlelere sıra gelecek. Böylece düşük kütleli gezegenlerin morötesi ışıma altındaki evrimini anlayabilmek için genç ve orta yaşlı kırmızı cücelere ait veriler karşılaştırılabilecek.
bahsedilen yıldızların kaç milyon yaşında olduklarını neye göre ve nasıl hesaplanabiliyor? net açıklamamıdır?yoksa ortalama olarak mı bildiriliyor yada dünyamızın yaşımı baz alınıyor.evrenin yaşına(13,8 milyar ışık yılı) göremi?