Gökbilimciler ISON gibi uzun kuyrukluyıldızları sıcak olarak bilir. Bu cisimler güneş ısısını aldıkları için oluşan uzun kuyruklarıyla tarih boyunca gökyüzünde çıplak gözle izlenmiştir. Sıcak olmasına karşılık ne yazık ki ISON bunlardan biri olamadı.
Beklendiği gibi ISON 28 Kasım’da Güneş’e çok yakınına sokulduğunda büyük bir kuyrukluyıldız olarak görülmesi beklendi….
“Ama ISON bu beklentiyi karşılayamadı. Ne yazık ki ISON’u insan gözü göremeyecek” diyor NASA’nın ISON gözlem programı ekibinden Karl Battams.
Başlangıçta bu olumsuz görünebilir. “Ama” diyor Battams: “Kaybettik diye ağlamak yerine belki de ne kazandığımıza bakmalıyız. Bazı kuyrukluyıldızlar tarihin en iyi verilerini sağlamıştır.”
ISON Güneş’e en yakın konuma geldiği 28 Kasım’da çok büüyük beklentilere sahipti. Buzlu cisim tam 20 dolunay büyüklüğündeki kuyruklu görüntüsüyle şafak vakti görebilecekti. Güneş’in ısısı onu çok uzun bir kuyrukluyıldıza çevirecekti.
Gözlem sırasında 32.000’den fazla kişi google+ ve diğer araçlarla Battams ve güneş-bilim insanlarına katıldı. Herkes ikiz STEREO sondalarını, Güneş Dinamikleri Gözlemevi ve SOHO da dahil olmak üzere gözlem filosunun görüntülerini canlı olarak izledi. ISON Güneş’e yaklaştıkça parlaklaştı ve sonra soldu.
“Bu parçalanma olabilirdi” diyor gözlem ekibinden Matthew Knight.
Güneş Dinamikleri Gözlemevi’ndeki kameralar sürekli olarak kuyrukluyıldızı aradı ama birşey göremediler.
“Ne olduğundan emin değildik. Tam anlamıyla dönme dolapta dönüyor gibiydik, şaşkın ve telaşlı.”
Güneş’in atmosferinde ortaya çıkan yelpaze şeklindeki bulut araştırmacıları bir kez daha şaşırttı. Hiç kimse içeride neler olup bittiğini bilmiyordu. Olasılıklar ISON’un küçük bir çekirdeğinin kaldığını ya da bir “moloz yığınına” döndüğü yönündeydi. Günün sonunda ISON sanki bir toz bulutu olmuştu.
“Çıplak gözle kuyrukluyıldızı izleyememek gerçekten hayal kırıklığı yarattı. Diğer yandan ISON’un başka bir işi başardığını düşünüyorum. Sosyal medyanın da yardımıyla insanlara kendini tanıttı, ünlü oldu. NASA’nın sunucuları bile bu yoğun ilgiyle başa çıkmakta zorlandı” diyor Knight.
“Yani ISON gerçekten “yüzyılın kuyrukluyıldızı” oldu.”
“Kuyrukluyıldız ölmüş olabilir. Ama gözlem kampanyası başarıya ulaştı. Eylül 2012’de keşfedildiğinden bu yana ISON genelde elektromanyetik tayfta gözlendi ve binlerce kez fotoğraflandı. Jüpiter’den uzaklaştıktan sonra da yer teleskoplarıyla izlenmeye başlandı. Aylarca kuyruğunun şekli izlendi.”
Gökbilimcilerin elindeki bu muazzam veriler ISON’un başına ne geldiğini ve gizemini çözmeye yardım edecek.
“Matthew ve bana göre ISON bu kadarını hiç beklemediğimiz bir şekilde ün kazandı. Evren gerçekten muhteşem ve bizi her zaman hayretler içinde bırakacak malzemelere sahip” diyor Battams.
