Sayıları 500’ü geçen ötegezegenlerin büyük bir kısmı dikine (radyal) hız yöntemiyle keşfedildi. Bu yönteme göre yıldıza kütle çekimi etkisiyle bağlı olan gezegenin hareketi yıldızda tedirginlikler oluşturur (traktör-romörk ilişkisi gibi). Yeni bir çalışma ile şimdiye kadar gezegen keşfedilemeyen ikili yıldızlarda da tedirginlikten dolayı keşif yapılabileceğini ortaya çıkardı.
Aslında fikir çok basit. İki yıldıza sıkıca bağlı bir üçüncü üye bu yıldızların çevresinde büyük bir yörüngede dolanıyor. Zaman zaman bu yıldızlardan birine yakınlaşan cisim bir süre sonra tekrar uzaklaşmaya başlayacak. Uzaktan bakıldığında da yıldızlardaki tedirginlik beklenen etkileri gösterecektir.
Bu dikkate alınması gereken fikir gökbilimcilerin çok sevdiği ikili yıldızların yakından izlemesine neden olacak. Böylesi bir durum için ikili yıldız birbirine yeterince yakın olması gerekiyor. Ancak bunlardan biri yeterince sönük örneğin M tipi bir cüce olursa onu görmek kolay olamayacaktır. Ne de olsa bildiğimiz çift yıldızların dörtte üçünde M sınıfı bir cüce bulunuyor.
Peki böylesi bir durumun etkileri neler olabilir? Bu soruya örnek olarak HD 18875 verilebilir. HD 18875 sistemi, 25.7 yıl gibi bir yörünge dönemiyle A yıldızının çevresinde ve birbirleri çevresinde 155 günlük yörünge dönemleriyle turlayan Ba+Bb yıldızlarından oluşur. Bu sistemde 2005 yılında sıcak bir Jüpiter olduğu bildirilmiş ancak 2007’deki ikinci gözlem sonucunda keşif onaylanmamıştı.
Yeni çalışmada gezgen olduğu izlenimi için ikili yıldızların birbirlerini etkileyip etkilemediklerinin belirlenmesi için sistem üç üyeyle tekrar değerlendirildi. Oluşturulan yeni modelde 0.38 GB uzaklığa 4 Dünya büyüklünde bir gezegen yerleştirildi. Gezegen Jüpiter büyüklünden daha küçük olmasına karşılık daha uzak bir konuma yerleştirildi. Böylece ikili yıldızlar B’nin etkisi burada sınandı. Ayrıca bu tip süper dünyalar son yıllara kadar keşfedilemiyordu.
Böylece doğrulanmamış gezegeni olan HD 18875 gibi çift yıldızların çevresinde dolanan gezegenlerin dikine hız yöntemine göre keşfedilebileceği de gösterilmiş oldu.
Kaynak: Universe Today
