Keck Gözlemevinde yeni bir aletle yapılan ölçümler bir gaz ve toz diskinde oluşmakta olan yeni bir gezegeni ortaya çıkardı. PDS 70 adlı yıldızın çevresindeki diske yöneltilen teleskop doğrudan görüntüleme yoluyla doğmakta olan yeni bir gezegeni belirledi.
Hawaii’deki Maunakea’daki WM Keck Gözlemevinde uyarlanabilir optik düzeltmesi için yeni bir kırmızıöte dalga sensörü kullanıldı. Caltech’in başını çektiği gökbilimci ekibi bebek gezegenlerin ya da ilkel gezegenlerin aile fotoğrafını çekmek için farklı bir yönteme başvurarak varlıklarını doğruladı.
Sonuçlar The Astronomical Journal’da yayınlandı.
PDS 70, gökbilimcilerin gezegen oluşumunu izleyebildikleri bilinen ilk çok düzlemli sistemdir. Gezegenlerinden biri olan PDS 70b’nin doğrudan görüntüsü ilk kez 2018’de çekildi ve ardından kardeşi PDS 70c’nin 2019’da farklı dalga boylarında alınan görüntüsü üretildi. Jüpiter benzeri öngezegenler Avrupa Güney Gözlemevinin Çok Büyük Teleskopu (VLT) tarafından keşfedildi.
Caltech’ten çalışmanın baş yazarı Jason Wang: “İlkel gezegenleri ilk keşfettiğimizde bir karmaşa yaşandı. Gezegen embriyoları yeni doğmuş bir yıldızı çevreleyen toz ve gaz diskinin içindedir. Bu dairesel alandaki malzeme ilkel gezegenler üzerinde birikerek görünmelerini zorlaştıran bir sis perdesi yaratır” diyor.
Sorunun çözümü için Wang ve ekibi görüntü sinyallerdeki dairesel diski ve gezegenleri ayırmak için yeni bir yöntem geliştirdi.
“Diskin, yıldızı saran simetrik bir halka şeklinde olduğunu biliyorduk. Oysa gezegenler görüntüde nokta şeklinde görünmeliydi. Bu yoldan hareket ederek disk üzerindeki parlak noktaları taradık. İlkel gezegen ve diski ortadan kaldırırsanız geriye kalan gezegenin yaydığı ışığın izidir” diyor Wang.
Ekip, Keck 2 teleskopuna takılan Yakın Kırmızıöte Kamera-2 (NIRC2) ile PDS 71 görüntülerini yakaladı ve gözlemevinin yeni sistemden oluşan yükseltilmiş uyarlanabilir optik sistemi ile birlikte alınan görüntüdeki ışık dağılımını kontrol etti.
Keck Gözlemevi mühendislerinden Sylvain Cetre: “Bu yeni teknoloji ve yöntemle yapılan keşif küçük yıldızların çevresindeki gezegenlerin incelenmesini sağlayacak. Aynı zamanda gözlenmesi zor hedeflerden biri olan gökada merkezi de bu yöntemle izlenebilir” diyor.
Projede Dünya atmosferinin neden olduğu ışık bozulmalarını ölçüp verilerden çıkaran yenilikçi kırmızıöte sensörden yararlanıldı.
WM Keck Gözlemevi, uyarlanabilir optik alanında, Yer atmosferinin neden olduğu bozulmaları ortadan kaldıran teknoloji alanında açık bir liderdir. Daha öncede HR8799 yıldızına bağlı dört gezegeni görüntülemiş, gökada merkezindeki dev karadeliğin kütlesini ölçmüş, uzak gökadalardaki süpernovaları keşfetmiş ve bazı yıldızlarda doğmakta olan ilkel gezegenleri belirlemişti.
