Uluslararası bir bilim ekibi ötegezegenlerin atmosfer koşullarını Hubble Teleskopu ile incelemek üzere 200 saatlik büyük bir program hazırladı.
Araştırmada yıldızına yakın dolandığı için atmosfer sıcaklıkları 1000 Kelvin (yaklaşık 750 C derece) derece dolayında olan ‘sıcak Jüpiterler’ incelenecek.
Arizona Üniversitesi Ay ve Gezegen Laboratuarı’ndan Gilda Ballester: “Hubble ile elde edeceğimiz verilerle Güneş Sistemi dışında yer alan gezegenlerin atmosfer bileşimlerini elde edeceğiz. Şimdiye kadar sadece iki ötegezegenin Hubble’ın görünür ışık tayfıyla elde edilen ayrıntılı sonuçları bulunuyor” diyor.
Hubble ile kütlesi Jüpiter kütlesinin beşte biri ile bir buçuk katı arasında olan, yarıçapı bir ile iki Jüpiter kütlesi aralığında ve atmosfer sıcaklığı 700 ile 2500 C derece arasındaki gezegenler hedeflenmiş bulunuyor.
Ballester’a göre yıldızına çok yakın dolanan gezegen, tıpkı Ay’ın bize sürekli aynı yüzü gösterdiği gibi, yıldızına sürekli aynı yüzünü gösterir. Bu ise gezegenin yüzeyinden yoğun enerji dağıtımı sağlar.
Böylesi bir gezegen üzerinde yaşayanlar için gezegenin yarısında Güneş sürekli tepede ve diğer yarısında ise sürekli karanlık olacaktır.
Ballester böylesi bir sıcak Jüpiter’in yerine Dünya olsaydı, yörünge döneminin bir yıl yerine sadece 1-5 gün olacağını belirtiyor.
Hedef olarak seçilen sekiz sıcak Jüpiter’in atmosfer yapısı, kimyasal içeriğini anlamak için hassas ölçümler gerekiyor. Bu ölçümler gelecekte yapılması olası ötegezegenlerde yaşam araştırmalarında kullanılabilir.
Araştırma ekibinden David Sing: “Gökbilimciler yüzlerce ötegezegen keşfetti ve bunların bazılarının oldukça yıldızlarının çevresinde zor konumlarda yer aldığını biliyoruz. .dolayısıyla bunlar hakkında belirlenen her şey her zaman şaşırtıcı olacaktır. Beklenmedik keşifler gelebilir” diyor.
Ekip Hubble Uzay Teleskopu ile ötegezegenlerin stratosferlerinde Dünya atmosferinin ozon tabakasına benzer etkileri gözlemek ve buradaki gazları algılamayı hedefliyor. Bu gaz gezegen yıldızın önünden geçerken yıldızın ışığını emer gibi görünecektir.
Ballester: “Bir gezegen yıldızının önünden geçerken atmosferinden geçen yıldız ışığın bir kısmı karanlık disk şeklinde ortaya çıkar. Atmosferin ışığa olan bu etkisi bize atmosferin kimyasal bileşimi, sıcaklığı ve diğer özelliklerini verir” diyor.
“Bazıları büyük, bazıları ağırdır. Bazıları yıldızına çok yakın ve biraz daha iyi stratosferi vardır. Bazılarında sıcaklığın etkisiyle hava kabarır bazılarında daha sakindir. Starotesferdeki diğer koşullarla oluşan tersinme (inversiyon) hakkında ise henüz bir şey bilmiyoruz. Gözlemler ile bu gezegenlerin atmosfer yapılarını modelleyerek bazı sırları çözmeyi amaçlıyoruz” diyor.
