Gökbilimciler 11 000 000 000 (11 milyar) ışık yılı uzaklıktaki erken evrenin bazı gökadalarını görüntülemeyi başardılar.
Bu ilginç gelişme Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Herschel Uzay Gözlemevi’nde bulunan Herschel Tayfsal ve Fotometrik Görüntüleme Alıcı aletinin yardımıyla gerçekleşti. Dünya’dan 1.5 milyon km uzaklıktaki yörüngesinden evrenin geçmiş dönemine ilişkin izler arayan Herschel’in bu bulgusu, evrenin büyük patlama ile oluşumundan yalnızca 3 milyar yıl sonra oluşmuş nesnelere ait.
Birleşik Krallık (İngiltere, Kuzey İrlanda, Galler ve İskoçya’yı kapsayan birlik, Büyük Britanya) Uzay Ajansı’ndan David Parker: “Böyle bir sonuçtan dolayı çok mutluyuz. Herschel bize şimdiki yıldız toplulukları ve gökadaların atası olan ve milyarlarca yıl önce oluşan gökadaları gösterdi. Herschel gelişmiş teknolojisiyle bizim yeni gözümüzdür” diyor.
Herschel hem görünür dalga boyunda hem de üzerindeki Spire kamerasıyla milimetre altı üç farklı dalga boyunda gökadaların farklı yönlerini gökbilimcilerin önüne seriyor. Bu farklı görüntülerle nesnenin sıcaklığı, uzaklığı ve parlaklığı hakkında bilgi edinilebiliyor.
İşte böylesi bir ilişkin verilerin incelenmesiyle Abell 2218 olarak adlandırılan büyük bir gökada kümesinin kütle çekimsel mercek etkisi yardımıyla yeni kuasar topluluğu ortaya çıktı. Dünya’dan 2 milyar ışık yılı uzaklıktaki Abell 2218, uzak nesnelerin görüntülenmesini sağlayan bilinen en iyi bir doğal mercektir. 11 milyar ışık yılı uzaklıktaki gökadalar bu sayede büyütülerek daha net bir görüş sağlandı. Mercek etkisi olmadan bu kadar uzaktaki yapılar incelenmelerine fırsat vermeyecek ölçüde sönük kalırlar. Herschel’in gözlemleri gökbilimcilere erken gökadalarda oluşan yıldızların milyarlarca yıl içinde nasıl evrim değiştirdikleri hakkında bilgi verir.
Herschel’in Spire kamerasıyla ve Hubble Uzay Teleskopu’nun elde ettiği görüntüler fotoğrafta görünüyor. Üç farklı dalga boyuna ait görüntüler kırmızı, mavi ve yeşil renklerle ortaya çıkarılıp sonra birleştiriliyor. Kümenin merkezinde sarı ve parlak gökadanın hemen üstünde artı işaretiyle belirlenen yer nesneyi gösteriyor. Mavi renkle gösterilen nesneler ise daha ön plandaki gökadalardır.
Kaliforniya Enstitü ve Teknolojisi’nden Michael Zemcov: “Bu bize milimetre altı dalga boylarında çalışan Spire’in daha önce benzeri olmayan görüntüler gönderdiğini gösteriyor. Bu veriler şimdi gökbilimciler tarafından kullanılarak gökada kümeleri gibi nesneler üzerindeki kuramları test etmek ve evrenin oluşumu hakkındaki bilgilerin tazelenmesine olanak sağlayacak” diyor.
Herschel ekip üyesi olmamasına karşılık Herschel’in verilerini kullanan Durham Üniversitesi’nden Prof. Ian Smail: “Hubble Uzay Teleskopu’nun önündeki toz perdesi yüzünden kaçırdığı ancak Herschel’in elde ettiği bu verilerde uzak gökadalarda oluşan kocaman yıldızları da görebiliyoruz. Bu da bize açıkça değişen bir evren içinde yaşadığımızı söylüyor. Hershel’e bu bakımdan teşekkür etmemiz gerekir. Beklediğimizden daha hızlı bir şekilde yeni veriler yolluyor” diyor.
Sussex Üniversitesi’nden Seb Oliver: Herschel’in ömrü sınırlı. Ama Herschel önümüzdeki kapıyı aralayarak yerini daha yeni ve teknolojik teleskoplara bırakacaktır. Biz ve diğer gökbilimciler gökadaları Herschel ve diğer teleskoplarla keşfetmeye devam ediyoruz” diyor.
Kaynak:Herschel
