Gökbilimciler yıldızından 650 astronomi birimi (1 astronomi birimi Dünya-Güneş uzaklığına eşittir) uzaklıkta bulunan dev bir gezegen keşfetti. Şimdi bu tuhaf sistemin nasıl oluştuğu tartışılıyor.
Uluslararası bir gökbilimci ekibi güneş benzeri tek bir yıldızın çevresinde çok uzaklarda dolanan bir gezegen keşfetti. Gezegen aynı zamanda güneş benzeri yıldızlar çevresinde en uzakta dolananı ünvanını da elde etti.
11 jüpiter kütlesinde ve yıldızından Dünya-Güneş uzaklığından 650 kat daha uzaktaki yörüngesinde dolanan HD 106906b gezegeninin varlığı mevcut gezegen oluşum kuramlarına da ters düşüyor.
Arizona Üniversitesi’nden Vanessa Bailey: “Bu sistem bildiğimiz gezegen ya da yıldız oluşum modellerinden hiçbirine uymadığı için özellikle büyüleyici” diyor.
Dünya gibi yıldızına yakın gezegenlerin yıldızın yakınındaki toz ve gaz diskiyle doğduğu ve ardından küçük asteroitlerle birleşerek büyüdüğü düşünülmektedir. Ancak bu süreçte dev gezegenlerin oluşum süresi oldukça yavaş gerçekleşir. Önerilen diğer modele göreyse dev gezegenlerin madde diskinin kendi üzerine çökmesi yönündedir. Bu da HD 106906b gibi yıldızından oldukça uzakta bir gezegenin oluşması için yeterli maddenin olmaması nedeniyle çürüyor. Bunlardan başka ikili yıldız sistemlerinin oluşumu da olmak üzere çeşitli alternatif modeller de önerilmiştir.
“İki komşu kümedeki gaz çöküşü birbirinden daha az bağımsız ikili yıldızları oluşturabilir ve bu yıldız diğerine uyguladığı kütle çekimi nedeniyle birbirlerine yakın yörüngelerde dolanırlar. Böylesi bir oluşum HD 106906 sisteminde gerçekleşmiş olabilir. Ama nedense yıldız olabilecek kadar büyümüş okan gezegen füzyon tepkimesini başlatamamış” diyor Bailey.
Bailey’e göre bu senaryodaki en önemli sorun ikili yıldız sistemlerinde kabul edilen iki yıldız kütle oranının en fazla 10’a 1 olması.
“Buradaki oran ise 100’e 1. Aradaki bu muazzam fark ikili yıldız sistemlerinin oluşum modeline uymuyor.”
Sistemde hâlâ gezegen ve yıldız oluşumundan arta kalan madde kalıntısı olabileceğinden sistem, araştırmacılar tarafından özel bir ilgiyle inceleniyor.
“Gezegenin bulunduğu ortamın özellikleri çeşitli modellerin soyutlanmasında yardımcı olabilir. Bu nedenle gezegenin yörüngesel hareketi ve yıldızın olası enkaz diskiyle ilgili gözlemler sorunun çözümüne yardımcı olabilir.”
Gezegen 13 milyon yıl gibi çok genç yaşta. Ancak sıcaktan adeta kavruluyor: 1500 santigrad derece. Yıldızından çok daha sönük olduğundan görünür ışıktan çok kızılötesinde ışıma yapmaktadır. HD 106906b gezegeni, 4,5 milyar yıl önce oluşmuş Dünya’dan yaklaşık 350 kat daha büyüktür.
