Gezgin-2’nin Uranüs Geçişi 25. Yılında

17 Ocak 1986 tarihli Uranüs görüntüsü. Sağdaki renklendirilmiş görüntü gezegenin atmosferinin yapısını gösteriyor. (NASA/JPL)

NASA’nın Gezgin-2 (Voyager-2) uzay aracı 25 yıl önce Güneş Sistemi’nin hakkında en az bilgi sahibi olunan gezegeni Uranüs’ün yakınından geçmiş ve gaz devine ait birçok veri yollamıştı.

Alınan görüntülerde özellikle Uranüs’ün buzlarla kaplı uydusu Miranda araştırmacıları şaşırtmıştı. Bilim insanları bu uydunun buzlarla kaplı yüzeyinin kraterlerle dolu bir yapıda olduğunu bekliyordu. Ancak alınan görüntülerde Miranda’nın yüzeyinde çizgi şeklinde vadiler ve sırtlar, zikzak şeklinde derin oluşumlar olduğunu fark ettiler. Uydu yüzeyinde derin uçurumlar ve fay hatları dikkat çekiyordu. Tüm bu bilgiler uydunun geçmişte tektonik ve termal hareketlerle sarsıldığını gösteriyor.

Uranüs’ün en büyük uydusu Miranda. (NASA/JPL)

Bilim insanları şaşırtan sadece bu değil. Uranüs’ün manyetik kuzey ve güney kutuplarının gezegenin yörüngesinin kuzey-güney ekseniyle uyumlu olmadığı da anlaşıldı. Gezegenin manyetik alan kutupları aksine ekvatora daha yakındı. Bu da manyetik alanları yüzeyde oluşan Dünya, Jüpiter, Satürn’ün tersine Uranüs’ün manyetik alanının yüzeye yakın olduğunu gösteriyor.

Gezgin-1, 4 Ağustos 1977’de ve ikizi olan Gezgin-2 ise 16 gün sonra fırlatılmıştı. Gezgin-2 yolu üzerindeki Jüpiter ve Satürn’ü ziyaret ettikten sonra Dünya’dan 3 milyar km uzaklıktaki Uranüs’e 24 Ocak 1986’da 81 500 km kadar yakınına ulaşmayı başarmış ve Uranüs ile ilgili bilim insanlarını şaşırtan birçok bilgiyi sağlamıştı.

Gezgin-2 ile keşfedilmiş iki uydu. (NASA/JPL)

Gezgin-2 öncesinde bilim insanları yer teleskoplarıyla Uranüs hakkında bilgi edinmeye çalışmışlardı. Bir yıldızın önünden geçişi sırasında gezegenin dokuz dar halkaya sahip olduğu anlaşılmıştı. Bu halkaların görüntüsünü almak ise Gezgin-2’ye kadar mümkün olmadı. Uranüs halkaları, buzdan oluşmuş parlak Satürn halkalarının tersine güneş ışığını az yansıttığı için koyu renkte görülür.

Bilim insanları aynı zamanda Uranüs’ün sıcaklığının kararlı bir durumda olduğunu yani kutuptan kutba sıcaklığının değişmediğini ve -210 C derecede de fark ettiler. Bu da onları şaşırtan bir başka bilgiydi.

Gezgin-2, Uranüs’te bilinenden başka 11 yeni uydu ve iki yeni halkanın da var olduğunu bildirdi.

Gezgin-2 Ağustos 1989’da son gezegen Neptün’ün yanından geçti. Araç şu anda yıldızlararası uzaya çıkmak üzere yoluna devam ediyor. Araç Güneş’ten 14 milyar km uzaklıkta bulunuyor. Gezgin-1 ise 17 milyar km uzaklıkta ve yıldızlararası uzayla tanışmak üzere.

NASA-JPL

Önerilir...

Düşünceniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.