Avrupa Uzay Ajansının yıldız haritalama görevini sürdüren Gaia uydusu, bir gölde oluşan dalgalar gibi gökadamızda hareket eden milyonlarca yıldız arasındaki yakın etkileşmelere dayalı etkilerin hâlâ sürdüğünü gösterdi.
Son etkileşme tahminen 300-900 milyon yıl önce gerçekleşti. Gökadamızın ana bileşenlerinden biri olan Samanyolu diskindeki yıldızların hareketi, oluşturdukları desenden ayırt ediliyor.
Samanyolu’ndaki yıldızlar aynı hız ve hareket doğrultusuna sahip değildir. Aralarındaki farklılıklar Gaia ile gruplandırıldı. Böylece daha doğru tahminlerin yapılmasına çalışılıyor.
Grup hareketleri dikkate alınarak yapılan benzetim beklenmedik bir desenin varlığını ortaya koydu. Bunlardan özellikle biri hemen dikkatleri çekti. Gökada düzleminin altında ve üstünde aynı yöne doğru hızla hareket eden yıldızlar bir salyangoz kabuğundaki izler gibi yol izliyordu. Böyle bir şeye daha önce rastlanmamıştı.
Herhangi bir hata olması olasılığına karşın verileri çoklu doğrulama testlerine tabi tutuldu. Veriler tüm testleri başarıyla geçti.
Daha önce bu tür bir desene rastlanmayışı elbette Gaia verilerinin hassasiyetini göstermektedi.
Bir göle taş attığınızda dalga oluşur, büyür ve kıyıya ulaşır. Yıldızların hareketinde durum bundan biraz farklıdır. Yıldızlar hareketlerini anımsarlar. Bu nedenle tedirgin bir dalgalanma izlenir. Tüm yıldızların dağılımında bu dalgalara tek tek ulaşmak zor olsa da hızları dikkate alındığında gözlenebilirler.
Acaba bu duruma Samanyolu’nun ‘yamyam’ bir gökada olması mı neden oldu? Gökadamız yakınındaki küçük gökada ve kümeleri yutarak büyümektedir. Sorunun açıklaması bu değil.
Yine de… Yay takımyıldızındaki on milyonlarca yıldız barındıran küçük bir gökada Samanyolu tarafından yutulma aşamasında. Bu durum kütle çekim etkileri nedeniyle oluşuyor olabilir.
Küçük gökada benzetim yoluyla Samanyolu’nun 200 ile 1000 milyon yıl öncesi konumuna yerleştirilerek bugüne kadar olan değişime baktılar. Sonuç salyangoz kabuğu biçimli desen oldu.
Tüm çalışmalar Yay cüce gökadası ile Samanyolu arasındaki etkileşimi ele alan bilgisayar benzetimi üzerinden gerçekleşti. Sonraki adım ise bu verileri daha ayrıntılı şekilde ele almak olacaktır.
