Nature Dergisi’nin 25 Ağustos sayısında Mart ayından bu yana Dünya’ya süren X-ışını akışının kozmik bir kaza sonucunda oluştuğuna inanılıyor. NASA’nın Swift uydusu Ejderha (Draco) takımyıldızındaki yoğun bir kaynağın sıradışı yüksek enerji fişekleri yaydığını belirledi.
Penn State Üniversitesi’nden gökbilim profesörü David Burrows: “İnanılmaz, bu kaynak hala X-ışınları yayıyor ve gelecek yılda Swift için yeterince parlak kalabilir. Bu daha önce gördüğüm hiçbir nesneye benzemiyor” diyor.
Gökbilimciler uzak bir gökadadaki Swift J1644+57 olarak bilinen kaynağın olağanüstü bir olay sonucunda parçalanan yıldızın karadelikten etkilendiğini belirtiyor. Gökada 3.9 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunuyor.
Burrows’ın NASA bilim insanlarıyla birlikte gerçekleştirdiği ilk çalışma Japonya’nın öncü olduğu Uluslararası Uzay İstasyonu’na yerleştirilen Tüm Uzay X-ışını Görüntü Monitörü (All-sky X-ray Görüntü Japonya liderliğindeki Monitör-MAXI), Swift ve diğer algılayıcılarla X ve gama ışını gözlemleri yapıldı.
İkinci çalışma Ashley Zauderer’in başını çeken ekipce yer tabanlı radyo gözlemevi gözlemleriyle gerçekleşti.
Samanyolu’nda da olmak üzere çoğu gökadanın merkezinde milyonlarca güneş kütleli süper kütleli karadelik bulunur. Çalışmadaki Swift J1644+57 gökadasında Samanyolu’ndaki dört milyon güneş kütleli karadelikten iki kat büyük bir karadelik bulunmaktadır. Bir karadeliğe düşen yıldız yoğun bir gel-git etkisiyle karşılaşır. Yıldızdan kopan ve milyonlarca derecedeki gaz kütlesi karadelik çevresinde yüksek hızla dolanır.
Karadeliğin çevresinde dolanan gazdan hızlı ve manyetik bazı ikili parçacıklar kaçabilir. Kaçan bu jetler Dünya’ya kadar ulaşabilir.
Zauderer: “Kaçan jetler yıldızlararası ortamla etkileşerek radyo emisyonu oluşturur. Buna karşılık X-ışınları büyük bir olasılıkla jet üssü yakınlarında ve karadeliğe daha yakın yerlerde ortaya çıkabilir” diyor.
Karadeliğe önden bakıldığında jetlerin parlaklığı ve enerjisi daha net görülecektir. Swift J1644+57’de görülen bu olağandışı enerji akımının nedeni de budur.
İlk olarak 28 Mart’ta algılanan işaret fişeklerinin, başlangıçta uzakta ve bir yıldızın karadelik etkisiyle ölerek gama ışını patlamasıyla görüldüğü belirtilmişti. O zamandan bu yana neredeyse her gün nesneden yüksek enerjili ışıma geliyor. Gökbilimcilere göre bunun nedeni güneş benzeri yıldızın gel-gite uğraması.
30 Mart’ta Zauderer ekibinin gerçekleştirdiği gözlemler gökada merkezinde radyo kaynağı olduğunu gösterdi. Bu veriler radyo kaynağının Swift’in belirlediği gökadayla bağlantılı olduğunu ortaya çıkardı.
Harvard Üniversitesi’nden Astrofizikçi Doc. Edo Berger: “Gözlemler bölgenin yarısından fazlasından gelen radyo dalgalarının hala ışık hızında genişlemekte olduğunu gösteriyor. Bu genişlemeyi zaman içerisinde geriye doğru giderek Swift X-ışını kaynağından geldiği ve aynı zamanda oluştuğu onaylanabilir” diyor.
bu gözlemin marttan itibaren yapıldığı yazıyor,kesin bir tarih verememekle birlikte muhtemelen haziran ayı olması lazım, gece ağaçları suluyordum.yere bakıyor olmama rağmen güney ufkunda ani bir parlaklık dikkatimi çekti.bir yıldız patlaması olduğunu tahmin ettiğim görüntü aynen şuydu.ben başımı kaldırıp bakmaya başladığım anda muntazam ,sanki fosforluymuş gibi tarif etmesi zor beyazlıkta şişen bir kabarcıktı.işaret parmağımdaki tırnak hacminde kabardı,ama yinede içinde çok güçlü bir enerji olduğunu hissediyorsunuz.önce kabarcık kayboldu,bir yıldız gibi göründü ve sonra tamamen kayboldu.heralde 5 – 6 saniye kadar sürmüştür.yine bu haberdi yanılmıyorsam benzer bir yorum orayada bırakmıştım.olayı olurken izleme ayrıcalığı yaşadım,paylaşmak istedim.
Gördüğünüzün bu patlamayla ilgisi yok. Sözü edilen patlama X-Işını gözlemiyle elde edilmiş ve çok uzakta. Sizin gördüğünüz bir uydu parçasına ait olabilir. Ya da bir meteor.