Birbirine yakın duran yıldızların oluşturduğu çift yıldız sistemleri yaşam için uygun bölge bulundurmayabilirler. Bu sonuca NASA’nın Spitzer Uzay Teleskopu verileri ile ulaşıldı. Gözlem sırasında yıldız sisteminde bir toz diskine rastlandı. Yalnız bir farkla: Toz diski iki gezegenin çarpışması yoluyla oluşmuş.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi’nden Jeremy Drake: “Bu bir bilim kurgu değil. Elde ettiğimiz veriler çift yıldız sistemlerinde gezegenlerin çarpışmalar nedeniyle barınamayacağını gösteriyor. Kuramsal olarak bu yıldızların çevresinde yaşamsal alan içinde gezegen elbette bulunabilir. Ancak böyle bir gezegendeki hayat şansı pek fazla sürmeyecektir” diyor.
Çift yıldızlar yıldız araştırmalarında özel bir yere sahiptir. Bu yıldızlar aslında birbirine çok yakın olduğu için ayırt edilmeleri zaman zaman zor olmaktadır. Birbirine 3.2 milyon km uzaklıkta (Güneş-Dünya uzaklığının yüzde 2’si) bulunan bu çift yıldızlar RS Canum Venaticorum (RS CVns) olarak bilinen değişken yıldızlardır. Yıldızlar birbirinin çevresinde ve kilitli olarak (bir yüzleri sürekli birbirlerine bakmak üzere) birkaç günde ya da daha az sürede dolanırlar.
Birbirlerine sıkıca bağlı olan bu yıldızlar Güneş boyutlarında olup 1-1.5 milyar yıl yaşındadırlar. Ancak bu yıldızlar Güneş’ten farklı olarak çok hızlı dönerler ve güçlü manyetik alanlara sahiptirler. Bu nedenle yakınlarındaki toz disklerini güçlü rüzgarlarla ileri doğru iterler. Ve işte bu nedenle gezegenler için karmaşık bir durum yaşanmaya başlanır.
Bu yıldızların çevresinde dolanmaya çalışan gezegeni ise değişen kütle çekimi rahatsız eder ve yörüngesinin karışmasına neden olur. Bu nedenle gerek kuyrukluyıldızlar ve gerekse de başka gezegenlerle çarpışmaya uğrar. Kuramsal açıdan dile getirilen yaşam alanı ise sıvı suyun olabileceği bir yerdir ki böyle alanlar aslında çift yıldız sistemlerinde de bulunur. Tüm bunlara karşılık şimdiye kadar hiçbir yıldız sisteminde yaşam alanı içinde olan bir gezegene rastlanmadı.
NASA-Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Marc Kuchner: “Sistemlerin bu türleri gezegen sistemlerini geç bir zamanda oluşturabilir. Ancak bu kesinlikle düzensiz ve şiddetli bir gelecek olur” diyor.
Spitzer kızılötesi görüşüyle, üç ayrı sistemde erimiş lav sıcaklığında olan toz diskleri varlığını fark etti. Sistemlerden biri aslında 1983 yılında Kızılötesi Gökbilimsel Uydu (Infrared Astronomical Satellite) tarafından keşfedilmesine karşılık alınan kızılötesi ışık fazla şüpheli bulununca onay alamadı. Bunun dışında Spitzer’de yakın zamanda başka bir çift yıldızın çevresinde sıcak bir toz diski olduğunu buldu.
Araştırmacılar tozun yıldızlar tarafından güçlü rüzgarların etkisiyle uzağa yollanmış olduğunu belirtiyor. Bu toz gezegen çarpışmaları yoluyla oluşmuş olabilir. Bu tozlu disklerin daha yaşlı çift yıldız sistemlerinde bulunması ise bir tesadüf değil. Burada karmaşık bir şeylerin olduğu açık.
Herhangi bir çift yıldız sisteminde varolan bir gezegende hayat olsaydı bambaşka bir gökyüzü olurdu. Yıldız Savaşları (Star Wars) filmindeki Tatooine gezegeninde olduğu gibi gökyüzünde parlayan iki “güneşleri” olacaktı.
Kaynak: Spitzer
