Hubble ötegezegenlerin yeni bir türünü keşfetti: su buharıyla kaplı kalın atmosferi olan gezegen. Keşfedilen gezegenin büyüklüğü Uranüs ile Dünya arasında.
Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi (CfA)’nden Zachory Berta liderliğindeki uluslar arası bir gökbilim ekibi GJ 1214b gezegenine ilişkin gözlemler gerçekleşti.
“GJ 1214b bildiğimiz herhangi bir gezegen gibi. Kütlesinin büyük bir kısmı sudan oluşuyor” diyor.
GJ 1214b, CfA’dan David Charbonneau’nın yönettiği yer merkezli MEarth projesi kapsamında keşfedildi. Bu süper-Dünya 2.7 Dünya çapında ve neredeyse yedi Dünya ağırlığındadır. 230 C derece sıcaklığındaki gezegen kırmızı cüce olan yıldızına 2 milyon km uzaklıktaki yörüngesindeki bir turunu 38 saatte tamamlamaktadır.
2010 yılında CfA’dan Jacob Bean ve ekibi gezegenin atmosferinin su içerdiğini öne sürmüştü. Ancak bu izlenimin gezegeni örten pus nedeniyle olabileceği de belirtilmişti.
Berta ve ekibi gezegeni yıldızının önünden geçerken Hubble’ın Geniş Alan Kamerası-3 ile inceledi. Böylesi geçişler yıldızdan gezegenin atmosferine süzülen ışığın etkisiyle ortaya çıkan gazların ipuçlarını verir.
Berta: “Bu dünyada günbatımının kızılötesi rengini ölçmek için Hubble Teleskopu’nu kullandık” diyor.
Puslu bir ortama görünür ışıktan çok kızılötesi ışıkla bakılır. Böylece Hubble gözlemleri gezegenin buharlı ve puslu atmosferini ortaya çıkardı.
Ekip GJ 1214b’nin geniş bir dalga boyu aralığında tayfını elde etti. Hubble verileri atmosferde bol miktarda su buharı olduğunu belirledi.
Gezegenin kütlesi ve boyutu bilindiğinden yoğunluğunun santimetre küp başına 2 gr olduğu belirlendi. Dünya’nın yoğunluğu ise santimetre küp başına 5.5 gr’dır. Suyun yoğunluğunun santimetre küp başına 1 gr olduğu hatırlanırsa, gezegende topraktan fazla suyun olduğu sonucuna ulaşılır.
Elbette böylesi bir gezegen Dünya’ya göre oldukça farklı şartlara sahip olacaktır.
Berta: “Yüksek sıcaklık ve yüksek basınç nedeniyle sıcak buz bizim ölçülerimize göre tamamen yabancı ve anlaşılmazdır. Ancak gezegenin böylesi egzotik maddeyle kaplı olduğunu düşünüyorum” diyor.
Kuramcılar GJ 1214b’nin çok fazla su buzuna sahip olmasını erken dönemde yıldıza doğru yaptığı göçe bağlıyorlar. Her ne olduysa belki de yaşam alanı içindeki gezegen yörüngesinden kopup yıldızına yaklaştı.
GJ 1214b, Yılancı takımyıldızı içinde ve bizden sadece 40 ışık yılı uzaklıkta yer alıyor. Gezegenin hem bu kadar yakın olması hem de ilginç özelliklerinden dolayı önümüzdeki 10 yıl içinde uzaya çıkarılması planlanan NASA/ESA/CSA James Webb Uzay Teleskopu’nun ilk hedefleri arasında yer alacak.
Science Daily
Uzay çok geniş.
Nelerin geleceği belli olmuyor