Gökbilim hareketli bir bilimdir. Ötegezegen keşifleri de gökbilimin en hareketli alanıdır. Neredeyse her gün yeni bir gezegen keşfediliyor. Bu keşifler artık sıradan hale geldi. O kadar ki yeni gezegenlerin bizleri şaşırtacak özelliği varsa haber değeri kazanıyor. Yoksa Astronomi Diyarı’nda bile yer bulamıyor. Çünkü sıradan, bilindik özellikli gezegenden çok var…
Gökbilimciler şimdi de üç yıldızlı bir gezegen keşfetti. Aslında bu tanımlama çok da doğru değil. Keşfedilen gezegen bir yıldızın çevresinde dolanıyor, üçünün birden değil. Ama üçlü bir yıldız sisteminde yer aldığı için gökyüzünde üç yıldız birden görünüyor olmalı. Bu da onu sıra dışı gezegenler sınıfına almaktadır.
685 ışık yılı uzaklıktaki KELT-4Ab adlı gezegen bir gaz devi olup yıldızına çok yakın dolandığından “sıcak Jüpiter” sınıfındadır. Gezegen kısa adı KELT olan teleskopla keşfedildi. Sistemde daha fazla gezegen olabileceği düşünülüyor.
KELT-4Ab, yaklaşık 1,5 Jüpiter büyüklüğünde olup yıldızı çevresindeki bir turunu üç günde tamamlamaktadır. Diğer iki yıldız birbiri çevresindeki turlarını 30 yılda tamamlarken, KELT-4A yıldızı ile birlikte oluşturdukları ortak kütle merkezi çevresindeki turlarını 4000 yılda tamamlarlar.
Keşif ekibinden Justin R. Crepp: “Biz gezegenlerin yıldızları çevresindeki yörüngesini öğrenmek isteriz. Çünkü bu bilgi gezegen oluşumu ile evriminin anlaşılmasını sağlayacaktır” diyor.
Crepp, 1990’lara kadar Jüpiter gibi gaz devlerinin Güneş Sistemi’nde olduğu gibi yıldızlarından uzakta olduğunu düşündüklerini belirtiyor. İlk sıcak Jüpiter’in keşfedildiği 1995’den itibaren bu varsayım çöpe atıldı. Şimdi “sıcak Jüpiterlerin” nasıl oluştuğu ya da yıldızlarına nasıl bu kadar yaklaştığı sorusuna yanıt aranıyor.
O zamandan bu yana Creep ve arkadaşları “sıcak Jüpiterlerin” peşine düşerek sorunun yanıtını arıyor. Belki de birkaç yıldızlı gezegenlerin analizi yörünge karmaşasının çözümüne yardımcı olabilir.
“Böylesi gezegenlerin yıldızından uzakta oluştuğunu, ancak bir şekilde içe doğru göç ettiğini düşünüyoruz. Henüz onları neyin etkilediğini bilmiyoruz. Burada diğer iki yıldızın uyguladığı kuvvet gezegeni ana yıldızına yaklaştırmış olabilir” diyor Creep.
Creep ve ekibi şimdi de gezegenin diğer yıldızlardan kaynaklanan kuvvetle yörüngesinde gerçekleşmesi olası yalpalama hareketini ölçmeyi amaçlıyor. Bunun için Dünya benzeri ve yıldızların yaşam alanı içinde yer alan gezegen avcılığı yapacak olan TESS’e büyük görev düşecek. NASA,TESS uydusunu 2017’de fırlatmayı planlıyor.
Meraklısına: Keşfin makalesi
