Bu da Sallanan Karadelik

Sağdaki görünür bölgeden alınan görüntüyü ve sağdaki ise gökadanın X-ışınları ve radyo dalgalarıyla alınan büyütülmüş görüntüsünü gösteriyor. (X-ray (NASA/CXC/UMD/Hodges-Kluck et al): Radio (NSF/NRAO/VLA/UMD/Hodges-Kluck et al); Optical (SDSS))

Bilim insanları uzaklarda yer alan bir gökadanın merkezindeki karadeliğin sarsılarak dönme yönünü değiştirdiğini buldular. Bir yandan çevresindeki gazı kendine çeken dev karadelik diğer yandan jet fışkırmaları yayınlıyor. Karadeliğin dönme yönü değiştiren etkinin ise başka bir gökadayla olan çarpışma olduğu düşünülüyor.

Görüntüde merkezindeki dev karadeliğin iki yanında dolanan madde ortaya çıkarılmış. Görüntüdeki altın rengi Chandra’nın X-ışınları Teleskopu ile ve mavi renk Çok Büyük Dizi (Very Large Arry-VLA) ile çekilen görüntüleri gösteriyor.

Merkezinde oldukça aktif dev karadeliği olan gökada ise 4C +00.58 olarak kodlanmış. Karadeliğin çevresini saran gaz karadeliğe doğru elektromanyetik kuvvetlerle çekilirken aynı zamanda güçlü radyo jetleri yayınlıyor. Gökadadan yayınlanan radyo jetleri, soldan sağa doğru ve üstten alta doğru sönük olarak çizilen doğruların merkezi parlak çifti gösteriyor. Aşağıdaki görüntü bu sınırları çizilen doğruları gösteriyor.

4C +00.58’den alınan X-ışınları görüntüsünde sıcak gazın karadeliğin çevresinde dört farklı boşlukları olduğunu gösterdi. Bu boşluklar üst sağda #1, alt solda #2, üst solda #3 e alt sağda #4 olarak kodlanmıştır. Böylece boşluklar daha belirgin hale getirilmiştir.

Bu çalışmaya göre karadeliğin dönme yönü üst sağdan ve alt sola doğrudur. Gökadanın küçük bir çarpışmaya uğradığı düşünülüyor. Bu çarpışmaya ilişkin kanıt ise görünür ışıkla alınan görüntüde gökadanın bir yıldızın dışarı attığı kabuğu şeklindeki görüntüsünden gelmektedir. Bu çarpışma sonrasında karadelik #1 ve #2 boşluklarına doğru sıcak gazı ittiği düşünülüyor. Karadeliğin üzerine gelen gazın dönme yönü ile karadeliğin dönme yönü aynı değildi. Bu nedenle karadelik hızla yön değiştirdi ve jet fışkırmaları bu nedenle üst soldan alt sağa doğru, #3 ve #4 yönünde gerçekleşti.

Çarpışan gökadaların merkezlerindeki iki karadeliğin birleşmiş ve üzerine düşen gaz dönme yönünü etkilemiştir. Böylece karadeliğin dönme ekseni soldan sağa doğru kaymıştır.

4C +00.58 gökadası 780 milyon ışık yılı uzaklıktadır.

Kaynak: Chandra

Benzer...

Mars Yörüngesindeki Karanlık Madde İpuçları

MIT’nin yaptığı çalışma, Mars’ın yörüngesindeki bir sallantının karanlık maddenin bir işareti olabileceğini öne sürüyor. Araştırmacılar, Mars’ın yörüngesindeki değişiklikleri izleyerek, geçen karanlık maddeyi tespit etmenin yeni bir yolu olabileceğini belirtiyorlar. Bu,…

Süpernova ve Kara Delik Çevresine Yakın Bakış

XRISM, süperkütleli bir kara deliğin etrafındaki ve bir süpernova kalıntısındaki malzemenin yapısını, hareketini ve sıcaklığını benzeri görülmemiş bir ayrıntıyla ortaya çıkardı. Gökbilimciler, teleskobun fırlatılmasından bir yıl bile geçmeden, yeni X-ışını…

Düşünceniz

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.