Beta Ressam’ın (Beta Pictoris- β Pic) gezegenine ilişkin yeni gözlemler yapıldı. 2009 yılında keşfedilen β Pictoris b gezegeni VLT üzerindeki NaCo adlı bir alet ile gözlendi. Gökbilimciler gezegenin yıldızı çevresinde hareketini gözleyerek, gezegenin kütlesi ve sıcaklık değerlerini hesaplamaya çalıştılar.
Sonuçlar Astronomy & Astrophysics’de yayınlandı. 63.4 ışık yılı uzaklıkta yer alan ve Güneş’ten % 75 oranında daha büyük kütleli olan β Pic yıldızı yaklaşık 12 milyon yıl yaşında. Yıldıza bağlı bir gaz diski bulunuyor. Aslında bu disk 25 yıl önceki gözlemlerle ortaya çıkarılmıştı. 2009 yılında bu diskin içinde bir gezegen olduğu fark edildi. Gezegen yıldızından 8 ile 15 GB’ye (gök birimi, 1 GB Dünya-Güneş uzaklığı kadardır) kadar değişen uzaklıktaki yörüngesinde dolanıyor. Bu gezegenin gözlemi gezegenlerin oluşum kuramlarını test etmek biçilmiş kaftanlardan biridir.
Uluslar arası ekip gezegen gözlemlerini eski gözlemlerle karşılaştırdı. Tüm verileri bir araya getiren ekip gezegenin yıldızın çevresindeki hareketini gösterdi. Bu gözlemler ışığında gezegenin 7 ile 11 Jüpiter kütleli ve 1100 ile 1700 C derece sıcaklığında olduğunu belirlendi. (Bir gezegenin etkin sıcaklığı uzaya yaydığı ışımayla elde edilir. Örneğin Dünya’nın yüzey sıcaklığı ortalama 14 C iken etkin sıcaklığı -18 C derecedir.)
Oldukça genç olan sisteme ait bu bilgiler gezegenlerin oluşumuna ilişkin veriler içeriyor. Gezegenin, oluşumu sırasında aldığı ısıyı hala koruduğu görüldü. Güneş Sistemi’ndeki dev gezegenlerin oluşumunu, disklerden alınan maddenin toplam enerjisiyle gerçekleştiğini söyleyen mevcut evrimsel modelle bu gezegenin kütle ve sıcaklığı açıklanamaz. (Sistemimizdeki Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün devleri oluşum aşamasındayken büyük bir olasılıkla onları çevreleyen gazdan madde yutmuştur.)
Yakın zamanda VLT’ye takılacak olan SPHERE aracıyla gerçekleşecek yeni gözlemlerle diskin yapısı ve gezegenin atmosferinin özellikleri anlaşılmaya çalışılacak.
Konuyla ilgili ayrıca:
Ötegezegen Hareket Halinde Yakalandı ve Gizli Olanı Görmek haberlerine de göz atabilirsiniz.
