Yeni bir çalışma Venüs’ün milyarlarca yıl önce Dünya gibi su ve ince atmosfere sahip olduğunu gösteriyor. Elbette bunu jeolojik örnekler olmadan test etmek oldukça zor. Ancak çözüm çok da uzakta olmayabilir.
Yale Üniversitesi gökbilimcileri Samuel Cabot ve Gregory Laughlin’nin yürüttüğü çalışmada Venüs parçalarının –belki de milyarlarcasının- Ay’da olabileceği belirtiliyor.
Araştırmacılar Venüs’e çarpan asteroit ve kuyrukluyıldızların 10 milyar kadar kayayı yerinden fırlattığını ve bunların bir kısmının da Yer ve Ay yörüngesiyle kesişmiş olabileceğini düşünüyor. “Bu kayaların bir kısmı Ay’a düşmüştür” diyor Cabot.
Cabot, bu gibi yıkıcı etkilerin yüz milyonda bir gerçekleştiğini ancak milyarlarca yıl önce daha sık olduğunu belirtiyor.
“Ay bu antik kayaları güvenli şekilde saklıyor. Venüs’ten Dünya’ya düşen herhangi bir şey ise jeolojik hareketlilikler nedeniyle muhtemelen derinlere gömülmüştür. Ay’da ise çok daha iyi koşullarda korunmuş olmalılar.”
Pek çok bilim insanı Venüs’ün 700 milyon yıl önce gibi yakın zamanda Dünya benzeri atmosfere sahip olduğunu düşünüyor. Ancak bundan sonra hızla sera etkisi yaşayarak iklimini değiştirdi. “Venüs’ün bugünkü atmosferi o kadar kalın ki hiçbir asteroit ya da kuyrukluyıldız yüzeye çarpmadan parçalanacaktır” diyor Cabot.
Laughlin ve Cabot teorilerini destekleyen iki etkenden söz ediyor. Birincisi Venüs’e çarpan asteroitlerin genellikle Dünya’ya çarpanlara göre daha hızlı hareket etmesi ve bundan dolayı da yüzeyden daha fazla malzeme sökmesidir. İkincisi, Venüs’ten uzaya fırlayan maddenin büyük bir kısmının Dünya ve Ay’a doğru hareketlenmesidir.
“Venüs ve Yer yörüngeleri arasındaki orantılılık (commensurability) Venüs’ten kopan kayaların Yer çevresine ulaşmasına olanak sağlamaktadır. Ay’ın kütleçekimi de bu kayalardan bir kısmına etki etmiş olabilir” diyor Laughlin.
Ay’a yapılacak görevler Cabot ve Laughlin çalışmalarına yanıt verebilir. Araştırmacılar NASA’nın Artemis programı çerçevesinde bol miktarda Ay toprağının analiz edilmesini heyecanla bekliyor.
Laughlin Venüs’ten gelenler de olmak üzere Ay kayalarının kökenini belirleyecek birkaç standart kimyasal analize ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. Güneş sistemindeki bazı elementlerin ve izotoplarının oranları kaynak gezegeni işaret etmektedir.
“Venüs’ün eski bir parçası bize bolca bilgi verecektir. Venüs’ün tarihi, asteroit ve kuyrukluyıldızların geçmişteki akışı, iç gezegenlerin atmosferik tarihleri ve sıvı su bolluğu gibi bilgiler edinebiliriz” diyor Laughlin.
Görselin açıklaması: Sam Cabot tarafından çizilen bu resimde Venüs’e çarpan bir kuyrukluyıldız görülüyor.
